Dr. Hasan AYKIN

Aşağıdaki Tabloda sizin için 2016 yılı vergi gelir kalemlerini gerçekleşme, bütçe hedefi rakamları olarak sunduk. Ayrıca gerçekleşme rakamlarına göre her bir vergi kaleminin toplam vergi gelirleri içindeki payı da hesapladık.

Yukarıdaki verilere göre genel bir değerlendirme yapmak gerekirse;

• Dolaysız vergilerden gelir vergisi esas itibariyle tevkifat yolu ile tahsil edilmektedir. Beyana dayanan gelir vergisi kalemi toplam vergi gelirler içinde %1’in altındadır. Bu oran damga vergisi gelirinin bile altındadır.

• Kurumlar vergisi gerçekleşmeleri, bütçe hedefinin %17 üzerinde gerçekleşmiştir. Bankacılık sektöründeki yüksek karlılık oranları bunda etkili olan önemli bir unsur.

-Vergi gelirleri içinde dolaylı vergilerin ağırlığı belirgindir. .

• Dahilde ve ithalde alınan katma değer vergisi toplamı vergi gelirleri içindeki en büyük kalemi oluşturmaktadır. İthalde alınan KDV tutarının, dahilde alınan KDV tutarının üzerinde olduğu görülmektedir.

• Özel tüketim vergisi toplam vergi gelirleri içinde %26,2’lik payla en büyük ikinci kalemi oluşturmaktadır. Özel tüketim vergisi içinde petrol ve doğalgaz üzerinden alınan ÖTV’den sonra en büyük kalem tütün mamuleri üzerinden alınan vergi olmaktadır.

• Damga vergisi ve harç kalemlerinin toplamının 31 milyar TL’nin üzerinde bir rakamla toplam vergi gelirleri içinde %7’ye yaklaşan bir paya sahip olduğu görülmektedir. Bu haliyle ana vergi kalemleri ile yarışmaktadırlar.

• Kalemler bazında bütçe hedeflerinin aşılması söz konusu olmasına rağmen gerçekleşen vergi gelirlerin hedefin çok düşük miktarda altında kaldığı görülmektedir. Bu durum gelir bütçe hedeflerinin gerçekçi tahminlere dayandığını göstermektedir. Maliye terimi ile “samimi” ve “gerçekçi” bir gelir bütçelemesi yapılmıştır.