Bir işletmenin faaliyet ve sonuçları ile doğrudan ilgili olan kesim sadece o işletmenin sahip veya ortakları değildir. İşletmelerle doğrudan ilgili olan işletme sahip veya ortaklarının yanı sıra o işletme ile ticari, mali ve ekonomik ilişkiler kuran işletmeler veya toplum bireyleri, kredi, finans ve yatırım kuruluşları ile çeşitli kamu kurum ve kuruluşları işletmenin faaliyet ve sonuçları ile ilgilenmekte ve bu konuda sağlıklı ve güvenilir bilgi sahibi olmak istemektedirler. İşletmelerin faaliyet ve sonuçları konusunda bilgi kaynağı ise o işletmenin muhasebe kayıt ve belgeleri ile bunlara dayanılarak hazırlanmış mali tablolardır[1].

Muhasebe bilgilerinin sunulduğu mali tablolara dayanılarak karar alma durumunda bulunan ilgililerin karar almalarında en önemli etken, bu bilgilerin sağlıklı ve mukayese edilebilir nitelikte olmasıdır. Makro açıdan milli gelir hesapları ve benzeri istatistiklerin çıkarılmasında, kalkınma planlarının hazırlanmasında, ulusal ve uluslararası sermaye hareketlerinin düzenlenmesinde, ekonomik faaliyetlerin Devlet tarafından kontrol edilmesi ve yönetilmesinde muhasebede tekdüzeliğin sağlanması büyük önem arz etmektedir[2].

İşletme faaliyet sonuçları hakkında bilgi vermek amacıyla (1) sıra no.lu Muhasebe Sistemi Uygulama Genel tebliğine göre mali tablolar aşağıdaki tabloları içerir:

1- Bilanço

2- Gelir Tablosu

3- Satışların Maliyeti Tablosu

4- Fon Akım Tabloları

5- Nakit Akım Tablosu

6- Kâr Dağıtım Tablosu

7- Öz Kaynaklar Değişim Tablosu

Bu tablolardan, bilanço ve gelir tablosu dipnotları ve ekleri ile birlikte temel mali tabloları, diğerleri ise ek mali tabloları oluşturur.

Mali tabloların denetiminde amaç, bu tablolardan beklenen amaçların gerçekleşmesini önleyecek aykırılıkların tespiti veya başka bir deyişle, bu tabloların düzenlenme ilkelerine, muhasebe usul ve esaslarına, yasalara ve önceden saptanmış diğer tüm ölçütlere uygunluk derecesini ölçerek güvenilirliğinin ortaya konulmasıdır.

İlgililer yukarıda sıralanan mali tabloları kendi amaçları doğrultusunda kullanabilirler. Mali tabloların tekliği ilkesi söz konusu olduğundan, ilgili birime özgü mali tablo üretilmesi söz konusu olmamaktadır.

Mali tabloların denetiminde konuyu, ortaklara, veya kamu kurum ve kuruluşlarına ve yetkili makamlara sunulan mali tablolar oluşturmaktadır. Bu denetim, bağımsız denetçiler ve kamu denetçileri tarafından yapılmaktadır. Denetimlerde, mali tabloların bütünü esas alınarak işletme hakkında genel görüşler oluşturulmakta, aynı zamanda tablolarda yer alacak hatalarla da ilgilenilmektedir.

[1] 26.12.1992 tarih ve 21447 sasyılı Resmi  Gazete’de yayımlanan Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği sıra no:1

[2]Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği sıra no:1

23.03.2017

vergidosyasi.com