Hafta sonları fırsat buldukça kitaplığımı karıştırırım. Eski dostlarla hasbıhal etmek gibi bir şeydir bu. Nisan ayının güneşli, toprak ve çiçek kokan havasının tüm davetkârlığı da beni bu hasbıhalden alıkoyamadı.

Kitaplıkta Orhan Kemal’in “Müfettişler Müfettişi” romanı ilişti gözüme.

Maliye Teftiş Kurulu’na “Taze” müfettiş adayı olarak girdiğimde, Kızılay’daki sahaflardan birinin tozlu rafından aldığım kitap. Varlık yayınlarından çıkmış. 3. Baskı, basım yılı 1976. Şimdilerde yeni baskıları kitapçı raflarını süslüyor.

Kitabın ilk basımı 1966’da yapılmış. Daha sonra, “Üçkağıtçı Müfettişler Müfettişi II” adı ile kitabın devamı da çıktı. İkinci kitapta, sahtekar ve dalkavuk kişiliğe sahip roman kahramanımız, “Müfettişimiz” Meclise girer. İkinci kitap siyasi eleştirel yönü ağır basar nitelikte. Orhan Kemal, seçimlerdeki şaibelere, siyasete değişik bir ayna tutuyor. Ancak, benim favorim “Müfettişler Müfettişi”.

Kitabı okuyacaklara fazla ipucu vermemek adına, kitabın arka kapağında yer alan paragrafı aynen aktarmakla iktifa ediyorum.

“Anadolu’nun kaderine boyun eğmiş, her şeye çabucak inanan ve devlet korkusu içinde yaşayan kasabalarından birine günün birinde “böyük adam” gelir. Milletvekili mi dersiniz, bakan mı?… Halk düşünür taşınır ve sonunda bu adamın müfettişler müfettişi olduğuna inanır. Artık bütün gözler ona dikilmiş, bütün kulaklar ona ve onun hakkında söylenenlere çevrilmiştir. Masalların devleri gibi büyür adam gözlerde. Ve bir afet gibi geçer kasabanın üstünden. Sonrasını, Orhan Kemal’in en güzel romanlarından bir olan bu kitapta okuyacaksızın.”

Müfettiş adaylarına ve müfettişlere özellikle tavsiye ederim.

Hafta sonu televizyon veya bilgisayar ekranından birkaç saat uzaklaşıp küçük bir Anadolu kasabasına yolculuğa ve oradaki insanların “Devlet” ve “Böyük Adam” algısına Orhan Kemal’in gözünden bakmaya ne dersiniz?

02.04.2017

Hasan AYKIN