Rüçhan ve Rüçhan Hakkı Nedir?

Rüçhan kelimesi, TDK Türkçe sözlüğe göre; “üstünlük”, “üstün olma” anlamlarına gelmektedir. Hukuki bir terim olarak “Rüçhan hakkı” ise, “Yasal olarak tanınan öncelik hakkı”nı ifade eder.

Amme Alacaklarında Rüçhan Hakkı Nedir?

Amme alacaklarında rüçhan hakkı, hacizli bir malda birden çok alacaklı bulunması durumunda, amme alacaklarının öncelik hakkını belirtir.

Amme alacaklarında rüçhan hakkına ilişkin düzenleme 6183 sayılı Kanunun “Amme alacaklarında rüçhan hakkı” başlıklı 21 inci maddesinde düzenlenmiştir. Söz konusu madde aşağıdaki gibidir:

“Amme alacaklarında rüçhan hakkı:
Madde 21

Üçüncü şahıslar tarafından haczedilen mallar paraya çevrilmeden evvel o mal üzerine amme alacağı için de haciz konulursa bu alacak da hacze iştirak eder ve aralarında satış bedeli garameten taksim olunur. (Ek hüküm: 30/3/2006 – 5479/4 md.) Genel bütçeye gelir kaydedilen vergi, resim, harç ile vergi cezaları ve bunlara bağlı zam ve faizler için tatbik edilen hacizlerde 2004 sayılı İcra ve İflas Kanununun 268 inci maddesinin birinci fıkrasının son cümlesi hükmü uygulanmaz.

Rehinli alacaklıların hakları mahfuzdur. (7101 sayılı kanunun 47 nci maddesiyle değişen cümle; Yürürlük: 15.03.2018)Gümrük resmi, bina ve arazi vergisi gibi eşya ve gayrimenkulün aynından doğan amme alacakları o eşya ve gayrimenkul bedelinden tahsilinde rehinli alacaklardan sonra gelir.(*)

(Değişik son fıkra: 30/3/2006 – 5479/4 md.) Borçlunun iflası, mirasın reddi ve terekenin resmi tasfiyeye tabi tutulması hallerinde amme alacakları imtiyazlı alacak olarak 2004 sayılı İcra ve İflas Kanununun 206 ncı maddesinin üçüncü sırasında, bu sıranın önceliğini alan alacaklar da dahil olmak üzere tüm imtiyazlı alacaklar ile birlikte işleme tabi tutulur.

(*) Değişmeden önceki şekli: Ancak, gümrük resmi, bina ve arazi vergisi gibi eşya ve gayrimenkulün aynından doğan amme alacakları o eşya ve gayrimenkul bedelinden tahsilinde rehinli alacaklardan evvel gelir.