Yetkili Müessese ya da Döviz Büfesi Nedir?
Kuruluş ve faaliyet izni ile denetim esasları 30.01.2018 tarih ve 30317 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 sayılı Karar’a ilişkin 2018-32/45 Sayılı Tebliğ ile belirlenen yetkili müesseseler, faaliyet izni alınan grup seçimine göre yabancı paralara ilişkin işlemler yapmasına izin verilen ve/veya anılan Tebliğ kapsamında belirtilen diğeri işlemleri de yapabilen anonim şirketlerdir.
2018-32/45 Sayılı Tebliğ ile sektörün daha kurumsal bir yapıya kavuşmasını teminen yetkili müesseselere A grubu veya B grubu olmak üzere faaliyet izin belgesi verilmesine ilişkin düzenleme yapılmıştır. Tebliğ ile A grubu yetkili müesseseler para transferi işlemleri için bir ödeme kuruluşu ya da elektronik para kuruluşu ile anlaşma yaparak temsilci sıfatıyla, Borsa İstanbul A.Ş.’ye üyelik şartıyla kıymetli maden aracı kuruluşu sıfatıyla faaliyet österebilmektedir. Ayrıca, A grubu yetkili müesseseler para makinesi ile
işlem, yurtdışına Türk Lirası ve madeni para sevkiyatı işlemi ile Müsteşarlıkça uygun görülecek diğer faaliyetleri gerçekleştirebilmektedir.
Yetkili müesseselerin kurulmaları ve faaliyete geçmeleri anılan mevzuat hükümleri uyarınca, Hazine ve Maliye Bakanlığının iznine tabidir. Bu çerçevede, faaliyet konuları ve yükümlülüklerine göre A grubu ve B grubu olarak ikiye ayrılan yetkili müesseselere ilişkin yeni başvurular A grubu için 01.03.2018 tarihi itibarıyla kabul edilmeye başlamıştır. Diğer taraftan, B grubu olarak yeni kuruluş izni almak isteyen yetkili müesseselerin 01.01.2019 tarihinden sonra Hazine ve Maliye Bakanlığına başvuru yapmaları mümkün olacaktır.
YETKİLİ MÜESSESE SAYILARINA İLİŞKİN İSTATİSTİKLER
Bakanlığımızca yetkili müessese izni verilmeye başlanmasından 31 Aralık 2017 tarihine kadar, toplam 1304 anonim şirkete yetkili müessese kuruluş ön izni ve/veya faaliyet izni verilmiş olup, bu yetkili müesseselerden 556 tanesinin kuruluş ön izni ve/veya faaliyet izni çeşitli nedenlerle iptal edilmiştir. Bu kapsamda, 2017 yılı sonu itibarıyla 748 yetkili müessese ile 78 şube faaliyet göstermektedir. Ancak, 4 adet yetkili müessesenin faaliyet izninin finansal tabloların alınmasından önce iptal edilmesi ile 1 adet yetkili müessesenin finansal tablolarını göndermemesi nedeniyle yetkili müesseselere yönelik bu raporda yer alan istatistikler 743 yetkili müessese esas alınarak hesaplanmıştır.
Şube bilgilerine göre, Hatay, Adana, Sakarya, Edirne, Trabzon ve Kocaeli’nde birer; Düzce ve Aydın’da ikişer; Ankara’da üç; Muğla, Antalya ve İzmir’de beşer; İstanbul’da ise 50 şube faaliyet göstermektedir. Diğer taraftan, yetkili müesseselerin %54’ü İstanbul’da faaliyet göstermektedir. Yetkili müessese merkez ve şubelerinin illere göre dağılımı son üç yıl itibarıyla aşağıdaki Tabloda gösterilmektedir.
