Türkiye’de kurumlar vergisi oranının düşürülmesi yönünde tartışmalar yaşanmaktadır. Bu kapsamda Türkiye’nin kurumlar vergisi oranı açısından OECD ülkeleri arasındaki yerini göstermek amacıyla, OECD ülkelerinde 2019 yılı için geçerli kanuni kurumlar vergisi oranlarına ilişkin verileri aşağıda sunuyoruz.

Ülkelerin yönetim sistemine göre, bazı ülkelerde sadece merkezi yönetim tarafından kurumlar vergisi uygulaması söz konusu iken, eyalet sistemi olan veya yerel yönetimleri özkaynakları açısından güçlendirilmiş ülkelerde merkezi yönetim dışındaki birimler de kurumlar vergisi alabilmektedir. Aşağıdaki veriler, bir ülkede hangi birim tarafından alınırsa alınsın, işletme üzerindeki toplam kanuni kurumlar vergisi oranını ifade etmektedir. Sadece merkezi yönetimce alınan kurumlar vergisi oranını dikkate almak karşılaştırma açısından yanıltıcı olmaktadır. 

Şekil: OECD ülkelerinde kurumlar vergisi oranları (2019)

Kaynak: OECD verilerinden hareketle oluşturulmuştur.

Fransa %32,02’lik oranla OECD ülkeleri arasında en yüksek kurumlar vergisi oranına sahip ülke konumundadır. Fransa’yı Portekiz, Avustralya, Meksika ve Almanya izlemektedir. Türkiye 2006 yılında kurumlar vergisi oranında ciddi indirim yapmıştır. Türkiye geçici olarak 2 puan artırılmış %22’lik kurumlar vergisi oranı ile 36 OECD ülkesi arasında 22 nci sırada yer almaktadır. 

Yukarıda sadece kanuni kurumlar vergisi oran bilgisi yer almaktadır. Kurumlar üzerindeki efektif vergi oranının hesabının ülkedeki indirim, istisna ve muafiyetler dikkate alınarak üzerinde çalışılması gereken bir alandır. Uluslararası vergi rekabeti açısından kanuni vergi oranlarından ziyade efektif vergi oranları daha çok önem taşımaktadır.

Doğrudan yabancı sermaye yatırımlarını çekmek için pek çok ülke kurumlar vergisini indirme konusunda yarışa girdiler. Bu durum vergi rekabetinde dibe doğru yarış denilen, ülkelerin sadece vergi tabanını eriten bir sürece dönüştü.

Türkiye’de 2018-2020 yılları için getirilen 2 puanlık artış konusu tartışılabilir. Ancak, daha fazla indirim konusunun bütçe disiplini ve sağlayacağı faydalar açısından ayrıntılı analizi gerekir. Türkiye’nin gerek yabancı doğrudan yatırımları gerekse milli yatırımları artırmak için ihtiyacı olan asıl şey, yüksek maliyetli teşvikler yerine yatırım ortamını iyileştirmek, istikrar ve güven verici önlemler almak, hukuk sistemini, öngörülebilirliği ve belirliliği sağlamak gibi akçalı maliyeti olmayan yapısal alanlara yönelmektir.

16.04.2019

Dr. Hasan AYKIN

vergidosyasi.com

Kurumlar vergisi alanındaki rekabeti görmek için 2000 yılında geçerli kurumlar vergisi oranlarına ilişkin veriler aşağıda sunulmuştur:

Şekil: 2000 Yılında OECD ülkelerinde geçerli kurumlar vergisi oranları (İlave vergi ve fonlar dahil)