Taşınmaz kira sözleşmesi damga vergisi uygulaması; kiralayan, kiraya veren ve kullanım amacı gibi unsurlara istisna olabilmektedir. Aşağıda gayrimenkul, taşınmaz kira sözleşmesinin hangi durumlarda istisna olduğu, hangi durumlarda damga vergisine (DV) tabi olduğu hususu incelenmiştir.

Kira Sözleşmesinde Damga Vergisine İlişkin Mevzuat

Damga Vergisi Kanununun 1 inci maddesine göre, Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı kağıtlar damga vergisine tabidir. Kanundaki kağıtlar terimi, yazılıp imzalanmak veya imza yerine geçen bir işaret konmak suretiyle düzenlenen ve herhangi bir hususu ispat veya belli etmek için ibraz edilebilecek olan belgeleri ifade etmektedir. Elektronik imza kullanılmak suretiyle manyetik ortamda ve elektronik veri şeklinde oluşturulan belgeler de damga vergisi açısından kâğıt hükmündedir.

DV Kanununun 3 üncü maddesinde, damga vergisinin mükellefinin kağıtları imza edenler olduğu hüküm altına alınmıştır. Kanunun 4 üncü maddesine göre, bir kağıdın tabi olacağı verginin tayini için o kağıdın mahiyetine bakılacaktır. Kâğıdın mahiyetine göre Kanuna ekli tabloda yazılı vergisi bulunacaktır. Kanunun 9 uncu maddesin göreyse; Kanuna ekli (2) sayılı tabloda yazılı kağıtlar damga vergisinden müstesnadır.

Kanuna ekli (1) sayılı tablonun “I. Akitlerle ilgili kağıtlar” başlıklı bölümünün A/2 fıkrasında, belli parayı ihtiva eden kira mukavelenamelerinin mukavele süresine göre kira bedeli üzerinden nispi damga vergisine tabi tutulacağı belirtilmiştir. Kira sözleşmelerinde damga vergisi oranı binde 1,89’dur.

Damga Vergisinden İstisna Olan Taşınmaz Kira Sözleşmesi

Kanuna ekli (2) sayılı tablonun “IV. Ticari ve medeni işlerle ilgili kağıtlar” başlıklı bölümünün (31) numaralı fıkrasında,

• Dernek ve vakıflarca yerleşim yeri,
• Gerçek kişilerce mesken olarak kullanılmak üzere kiralanan ve iktisadî işletmelere dahil olmayan taşınmazlara ilişkin kira mukavelenamelerinin damga vergisinden istisna olacağı hükme bağlanmıştır.

Buna göre, iktisadi işletmeye dahil olmayan bir gayrimenkulün; Gerçek kişilere mesken veya Dernek ve vakıflara yerleşim yeri olarak kiralanması durumunda düzenlenen kira sözleşmelerine damga vergisi istisnası uygulanacaktır.

Kanuna ekli (2) sayılı tablonun “IV. Ticari ve medeni işlerle ilgili kağıtlar” başlıklı bölümünün (32) numaralı fıkrasında ise, “Gelir vergisinden muaf esnaf, muaf serbest meslek erbabı ile basit usulde vergilendirilen mükellefler tarafından işyeri olarak kullanılmak üzere kiralanan ve iktisadî işletmelere dahil olmayan taşınmazlara ilişkin kira mukavelenameleri ile bu mukavelenameler üzerine konulacak kefalet şerhleri ve teminatlar” damga vergisinden istisna tutulmuştur.

Buna göre; iktisadi işletmeye dahil olmayan bir gayrimenkulün;

• Gelir vergisinden muaf esnaf, muaf serbest meslek erbabı
• Basit usulde vergilendirilen mükellefler

Tarafından işyeri olarak kullanılmak üzere kiralanması durumunda da kira sözleşmesi damga vergisinden istisnadır.

29.03.2023

Dr. Hasan AYKIN

vergidosyasi.com