Yükümlülere yardımcı olmak üzere çok karşılaşılan aklama ve terörün finansmanı ile ilgili yöntem ve teknikler şüpheli işlem tipleri  adı altında yayımlanmaktadır. Şüpheli işlem tipleri aklayıcılar veya terörü finanse edenlerce yaygın olarak kullanılan veya kullanılma ihtimali bulunan yöntemler konusunda sinyal veren göstergelerdir.

Türkiye’de Mali Suçları Araştırma Kurulu şüpheli işlem rehberlerinde her bir yükümlü grubuna ilişkin şüpheli işlem tiplerine yer verilmektedir.

Yükümlü grupları itibariyle tüm şüpheli işlem tiplerine ulaşmak için TIKLAYINIZ.

Şüpheli işlem bildiriminde bulunmada şüpheli işlem tipleri önemli bir kaynak olmasına rağmen, sadece bunlara güvenilmesi şüpheli işlem bildirim sisteminin etkinsizliği hatta deyimi ile “felaketi” demektir. Çünkü aklama yöntem ve teknikleri aklayıcıların hayal güçleri ile sınırlıdır.

Gelişen teknoloji, ekonomik yaşamdaki gelişmeler, finans sektöründe her geçen gün bir yenisi ortaya çıkan ürün ve hizmetler, aklayıcılar ile terörü finanse edenlerin gelir ihtimali gördükleri her alanda faaliyet gösterme konusundaki istekleri risk esaslı bir yaklaşım çerçevesinde şüpheli işlem tiplerinin sürekli olarak gözden geçirilmesini ve güncel ihtiyaçlara göre yenilenmesini gerekli kılmaktadır. FATF ve FATF benzeri kuruluşlarca bu gerekliliğin bir sonucu olarak tipoloji çalışmalarının ara vermeksizin sürdürüldüğü görülmektedir.

Bankalar İçin Şüpheli İşlem Tiplerini ilişkin örnekler: 

MÜŞTERİ PROFİLİNE İLİŞKİN OLANLAR
T-001-1.1 Müşterilerin yükümlülere başvurularında; ibrazı ya da tevdii gereken belgelerin yetersiz bilgiler içermesi, verdikleri bilgilerin birbiriyle çelişkili olması veya bilgilerin verilmesinde isteksiz davranılması.

T-001-1.2 İşlem yapılması için para veya çeşitli hediyeler teklif edilmesi ya da müşteri hakkında suç gelirlerinin aklanması veya terörün finanse edilmesiyle ilgili olarak medyada menfi haberler çıkmış olması gibi şüphe duyulmasını gerektiren somut bir durumun varlığı.

T-001-1.3 Müşterinin, genel müşteri davranış modellerinin dışına çıkması örneğin hakkında şüpheli işlem bildiriminde bulunulmasını engellemek amacıyla bazen çok yakın, bazen tehditkar tavır takınmaları.

T-001-1.4 Müşterilerin işi/mesleği, mali durumu ile işlemleri arasında makul bir orantı bulunmaması.

T-001-1.5 Müşterilerin, riskli kişi veya kuruluşlar ile ticari ya da başkaca bir ilişkisinin bulunması.

T-001-1.6 Şirketlerin, faaliyet gösterilen sektördeki diğer kuruluşlara veya genel olarak şirket yapılanmalarına nazaran mutad olmayan sermaye, ortaklık, yönetim ve istihdam yapısına sahip olması.

İŞLEMLERE İLİŞKİN TİPLER

T-001-2.1 Ticari faaliyet gösteren kişi veya kuruluşların faaliyetleri kapsamında olağan olarak tekrarı gereken işlemlerin münferit işlem olarak kalması ya da aksine olağan ticari hayatta sık yapılmayan işlemlerin sürekli olarak tekrarlanması.

T-001-2.2 Mutad uygulamalarda toplu yapılması gereken mali işlemlerin, tespit ve bildirimlerden kaçınmak amacıyla, mantıklı bir gerekçesi olmaksızın bölünmesi.

T-001-2.3 Yapılan ya da yapılmak istenen işlemin mutad ve makul hukuki veya ekonomik bir gerekçesi ya da mantığının olmaması.

T-001-2.4 Müşterinin küçük kupürler ile yüksek tutarda nakit ödeme yapması veya sık kullanılmayan bir döviz ile ödeme yapmak istemesi gibi ödeme araçlarının alışılmışın dışında kullanılması.

BANKACILIK İŞLEMLERİNE İLİŞKİN TİPLER

T-001-3.1 Müşterinin işlem yapmadan önce, kimlik tespiti ve şüpheli işlem bildirim zorunluluğu, işlem limitleri, bankanın aklama ile mücadelede kontrol yöntemleri hakkında bilgi edinmeye çalışması ve bu yönde sorular sorması.

T-001-3.2 Müşteriden faaliyeti, mesleği ya da kimlik, adres ve telefon gibi kişisel bilgilerinin alınmasında zorluklarla karşılaşılması.

T-001-3.3 Müşterinin işlemin amacı ya da işleme konu fonun kaynağı hakkında açıklama yapmakta zorlanması veya bilgi vermekten kaçınması.

T-001-3.4 Müşterinin yasal veya idari olarak ibrazı veya doldurulması gereken bir belgeyi ibraz etmemek veya doldurmamak için banka görevlisini ikna etmeye çalışması.

T-001-3.5 Müşterinin makul ve geçerli bir nedene dayanmaksızın; yurt içinde veya dışında yerleşik çok sayıda kişi adına hesap açtırmak istemesi veya sürekli olarak üçüncü şahıslar adına açılmış hesaplara nakit para yatırması veya çekmesi.

T-001-3.6 Hesap sahiplerinin, hesabına yatırılan veya hesabında bulunan para konusunda yeterli bilgi sahibi olmaması. Şüpheli İşlem Bildirim Rehberi (Bankalar)

T-001-3.7 Görünürde birbirinden bağımsız hareket eden müşterilerin; aynı adres, telefon ve benzeri iletişim bilgilerini vermesi, aynı lehdarlara havale göndermesi, aynı amirlerden havale alması veya açtıkları hesaplarda imza yetkisini aynı kişi ya da kişilere vermesi.

T-001-3.8 Müşteri tarafından aile, akrabalık veya herhangi bir iş ilişkisi bulunmayan kişilerle birlikte ortak kasa kiralanması veya kendisine ait kiralık kasaları kullanabilmeleri için bu kişilere vekaletname verilmesi; kiralık kasanın çok sayıda kişi tarafından para kasası gibi kullanıldığını gösteren aşırı bir trafiğin olması; dikkate değer bir hesap ilişkisi ve işlem hacmi bulunmayan müşterilerin kiralık kasaları yoğun bir şekilde kullanması; dikkate değer bir işlemden hemen önce veya sonra aynı müşteri tarafından farklı kişiler adına kasa kiralanması; faaliyetin kiralık kasa kullanımını gerektirmemesine rağmen ticari kuruluş adına kiralık kasa kullanılması.

T-001-3.9 Aralarında akrabalık bağı ya da herhangi bir iş ilişkisi bulunmayan ve ortak vadeli mevduat hesabı açtırmış olan kişilerin hesaplarında tasarruf mevduatı profiline uymayan dikkat çekici ve yoğun şekilde nakit işlem veya yurt içinden ve dışından yönlendirilen elektronik transfer trafiği görülmesi.

T-001-3.10 Tüzel kişi müşterilerin ortakları veya yöneticileri olarak görünen gerçek veya tüzel kişilerin, firmanın gerçek ortak veya yöneticisi olmadığının anlaşılması; firmanın sermayesi ve idaresinin, kötü bir ünü olan ya da resmi makamlarca haklarında dava açılmışveya soruşturma yapıldığı bilinen üçüncü şahısların kontrolünde olduğuna dair bilgi veya şüpheyi gerektirecek bir durum bulunması.

T-001-3.11 Tüzel kişi müşterilerin, hakim yeni ortak ve/veya ortaklarının; kişisel ve ticari geçmişleri hakkında bilgi vermekten kaçınmaları, daha önce firmanın faaliyet gösterdiği alanda herhangi bir ilgisi, eğitimi ve iş tecrübesine sahip olmadıklarına dair emareler olması.

T-001-3.12 Müşterinin kimlik ibraz etmeksizin veya geçerli kimlik belgesi olmaksızın sahte-hayali olduğundan şüphe duyulan isimle hesap açtırmaya, işlem yapmaya veya başkaları adına veya hesapları üzerinden işlem yaptırmaya teşebbüs etmesi.

T-001-3.13 Müşteri tarafından şüpheli işlem bildiriminde bulunulmaması konusunda yükümlü çalışanlarına teklif, baskı veya tehditte bulunulması.

T-001-3.14 Müşterilerin bildirim prosedürlerinden kaçınmak amacıyla işleme konu parayı birden fazla hesaba, havaleye veya nakde bölmek suretiyle işlem yapması veya buna teşebbüs etmesi.

T-001-3.15 Müşterinin, aynı bankanın muhtelif şubelerinde, kendi adına veya adlarına hareket ettiği üçüncü şahıslara ait benzer işlemlerin yapıldığı çok sayıda hesabın(ın) bulunması veya hesap hareketlerinden diğer bankalarda da benzer hesapların açıldığının anlaşılması.

T-001-3.16 Makul bir açıklama yapılmaksızın, çok sayıda kişinin aynı hesaba para yatırması veya birçok ayrı hesaptan aynı hesaba para transferi yapılması.

T-001-3.17 Müşteri tarafından getirilen banknotların; çeşitli maddeler içinde gizlenerek taşındığını gösteren kokular yayması ve lekeler içermesi, özensiz ve acele bir şekilde paketlenmiş görüntüsü vermesi, sayıldığında beyan edilenden önemli miktarda eksik veya fazla olması, içinde sahte olanlarına rastlanması.

T-001-3.18 Müşterinin hesaplarında; hayat standardı, işi ve gelir seviyesi ile ilgisi kurulamayan dikkat çekici meblağlara tekabül eden (sık sık düşük tutarlı Şüpheli İşlem Bildirim Rehberi (Bankalar) veya tek işlemde yüksek tutarlı)nakit çekme veya yatırma işlemlerinin gözlenmesi.

T-001-3.19 Hesaba yatırılan nakdin, parçalar halinde ve makul açıklama yapılmaksızın yurtiçi veya yurtdışındaki başka bir hesaba transfer edilmesi veya belli bir dönem bu tür işlemler yapıldıktan sonra hesabın uzun süre hareketsiz kalması.

T-001-3.20 Sadece yurtdışından transfer edilen paranın çekilmesi amacıyla açıldığı anlaşılan bir hesaba gelen paranın, sürekli nakit olarak çekilmesi veya kısa bir süre bu tür işlemler yapıldıktan sonra hesabın uzun süre hareketsiz kalması.

T-001-3.21 Müşterinin aynı bankanın birden fazla şubesinde düşük bakiyeli durağan hesaplarına gelen transferlerin, genelde ATM’lerden maksimum nakit çekme işlemi ile çekilmesi.

T-001-3.22 Ticari işletme ile açık bağlantısı bulunmayan kişilerce, işletme adına açılmış hesaplara, ticari saikle yapılmadığı belli olan tutarda nakit para yatırılması veya çekilmesi.

T-001-3.23 Müşterinin, nakit paranın taşınması sonucu oluşabilecek can güvenliği, hırsızlık ve suistimal risklerini göz önünde bulundurmaksızın (makul nedenler hariç olmak üzere), aynı bankadaki hesaplarına sık sık önemli meblağlarda nakit para yatırması veya çekmesi.

T-001-3.24 Hesap açma amacı konusunda görünürde ekonomik sebepleri olmayan ve haklarında yeterli bilgi bulunmayan kişi ve kurumların yüksek miktarda nakitle hesap açtırmaları.

T-001-3.25 Müşterinin işi ile ilgili olmayan veya işleriyle bağdaştırılamayan tutarlar üzerinden sık sık bankada nakit karşılıklar tesis ederek, bloke çek, teminat mektubu, ödeme emirleri gibi nakit benzeri enstrümanlar düzenlenmesini talep etmesi.

T-001-3.26 Aynı kişilerce farklı şubeler vasıtasıyla veya şubeye aynı anda gelen kişiler tarafından aynı hesaba parça parça nakit yatırılması.

T-001-3.27 Çok düşük bir bakiyeye sahip olan bir hesaba yüklü tutarlarda nakit yatırılması ve müteakiben yatırılan nakdin çekilmesi veya başka bir veya birden çok hesaba havale edilmesi.

T-001-3.28 Riskli ülkeler veya offshore merkezlerden veya bu ülke ve merkezlere; makul açıklama yapılmadan, tek seferde dikkat çekici meblağlı veya belli bir zaman aralığında önemli tutarlara ulaşan sık ve düşük meblağlı transferlerin yapılması.

T-001-3.29 Riskli ülkelerden yönlendirilen veya dikkat çekici tutarda ve sıklıktaki elektronik fon transferlerinin; gerçekleştirilme amacına ilişkin makul açıklama taşımaması, transfer mesajlarında amir ve lehdarların tam adları ile adreslerinin bulunduğu alanların doldurulmaması ya da bu alanlarda gerçek isimler yerine rumuz, kod, kısaltma gibi ifadelerin yer alması.

T-001-3.30 Müşterinin bilinen mesleği ve faaliyetleri, gelir kaynakları ve gelir düzeyi ile ilgisi kurulamayan, dikkat çekici sıklıkta ve tutarda yurtiçi veya yurtdışı elektronik fon transferleri yapılması.

T-001-3.31 Yurtiçi veya yurtdışında yerleşik müşterilerin hesaplarına veya adlarına yurtdışından gelen fonların, kısa bir süre sonra yine yurtdışına gönderilmesi veya müşterinin işlemi yapan görevliden henüz hesaplarına geçmeyen, geleceğini belirttiği transfer bedellerinin yurt dışına gönderilmesini istemesi,

gibi.

28.03.2017

vergidosyasi.com