Vergi sistemimizde kazanç ve iradların vergilemesinde iki temel vergi kanunu söz konusudur: Gelir Vergisi Kanunu ve Kurumlar Vergisi kanunu.

Kurumlar vergisi mükellefi iseniz kazancınız Kurumlar Vergisi Kanunu ve atıf yapılan durumlarda Gelir Vergisi Kanunundaki hükümler dikkate alınarak vergilenir.

Gerçek kişi iseniz, bu kez kazanç ve iradınızın hangi gelir unsurundan elde edildiğine bakılır. Gelir Vergisi Kanununda yedi gelir unsuru sayılmıştır. Ticari kazanç bu gelir unsurlarından birisidir.

Ticari Kazanç Nedir? 

Ticari kazanç, Gelir Vergisi Kanununda sayılan yedi gelir (kazanç ve irad) unsurundan birisidir. Kanunun 37 inci maddesinde ticari kazancın tarifi (tanımı) yapılmıştır. Madde metni aşağıdaki gibidir:

Ticari Kazancın Tarifi
Madde 37

Her türlü ticari ve sınai faaliyetlerden doğan kazançlar ticari kazançtır.

Bu kanunun uygulanmasında, aşağıda yazılı kazançlar ticari kazanç sayılır:

1. Maden, taş ve kireç ocakları, kum ve çakıl istihsal yerleri ile tuğla ve kiremit harmanlarının işletilmesinden;

2. Coberlik işlerinden;

3. Özel okul ve hastanelerle benzeri yerlerin işletilmesinden;

4. Gayrimenkullerin alım, satım ve inşa işleriyle devamlı olarak uğraşanların bu işlerinden;

5. Kendi nam ve hesaplarına menkul kıymet alım-satımı ile devamlı olarak uğraşanların bu faaliyetlerinden;

6. Satın alınan veya trampa suretiyle iktisap olunan arazinin iktisap tarihinden itibaren 5 yıl içinde parsellenerek bu müddet içinde veya daha sonraki yıllarda kısmen veya tamamen satılmasından; elde edilen kazançlar.

7. Diş protezciliğinden elde edilen kazançlar.

Kollektif ortaklıklarda ortakların, adi veya eshamlı komandit ortaklıklarda komandite ortakların ortaklık karından aldıkları paylar şahsi ticari kazanç hükmündedir. (66’ncı madde hükmü mahfuzdur.)

Ticari kazanç, Vergi Usul Kanunu hükümlerine ve bu kanunda yazılı gerçek (Bilanço veya işletme hesabı esası) veya basit usullere göre tespit edilir.

Özel okul ve hastanelerle benzeri yerleri işleten serbest meslek erbabı, serbest meslek kazançlarını da işletmenin kayıtlarına ithal edebilirler.