Vergi İncelemesinde İnceleme Tutanaklarının Önemi
Vergi inceleme tutanakları, incelemenin en önemli unsurlarından birisidir. İnceleme raporundaki tespitlerin temel dayanağını oluşturur. Bu nedenle inceleme elemanı tarafından dikkatli ve gerçeğe uygun bir şekilde düzenlenmesi gerekir.
Mükelleflerin altına imza attıkları tespitlere dayalı olarak yapılacak incelemelere karşı yargı aşamasında itirazları güçleşir. Bu nedenle, mükelleflerin imza attıkları tutanakları dikkatlice okumaları, tutanakta yer alan ancak katılmadıkları hususlar varsa bunlara itiraz etmeleri ve itiraz nedenlerini tutanağa geçirttirmeleri gerekir. Ayrıca, inceleme konusu olayla ilgili mükellefin lehine olabilecek hususların, mülahazaların muhakkak tutanakta yer alması yönünde çaba sarf etmeleri gerekir. Konuya ilişkin kendileri tarafından alınmış özelgelerin yoksa benzer durumdaki mükellefe verilmiş özelgelerin tutanağa ek yaptırılması da sağlanmalıdır. İnceleme elemanı tarafından bu konularda zorluk çıkartıldığı takdirde, imzadan imtina ederek, konuyu Vergi Denetim Kurulu Başkanlığına bildirme yöntemini tercih ediniz. Çünkü bu hususlar Vergi Usul Kanununun 141 inci maddesi ile mükellefe tanınmış açık haklardır. Hukuki anlamda da mükellefin vergi tarhına ilişkin kendini savunma imkanı demektir.
Vergi Usul Kanununda İnceleme Tutanaklarına İlişkin Usul ve Esaslar
Vergi inceleme tutanaklarına ilişkin usul ve esaslar esas itibariyle Vergi Usul Kanununun 141 inci maddesinde düzenlenmiştir. Madde metni aşağıdaki gibidir:
İnceleme Tutanakları
Madde 141
|
İnceleme esnasında lüzum görülen hallerde, vergilendirme ile ilgili olaylar ve hesap durumları ayrıca tutanaklar ile tesbit ve tevsik olunabilir. İlgililerin itiraz ve mülahazaları varsa bunlar da tutanağa geçirilir. Bu suretle düzenlenen tutanakların bir nüshasının mükellefe veya nezdinde inceleme yapılan kimseye bırakılması mecburidir. İlgililer tutanakları imzalamaktan çekindikleri takdirde tutanakta bahis konusu edilen olaylar ve hesap durumlarını ihtiva eden defter veya vesikalar, nezdinde inceleme yapılandan rızasına bakılmaksızın alınır ve inceleme neticesinde tarh edilen vergiler ve kesilen cezalar kesinleşinceye kadar geri verilmez. İlgililer her zaman bu tutanakları imzalıyarak defter ve vesikaları geri alabilirler. Ancak bu defterlerin suç delili olmaması şarttır. 143 üncü madde hükmü, yukarki şekilde alınan defter ve vesikalar hakkında da uygulanır. 144 üncü maddenin dördüncü ve son fıkraları hükümleri yukarki şekilde defter ve vesikalar alınan mükellefler hakkında da caridir. |
VERGİ İNCELEMELERİNDE UYULACAK USUL VE ESASLAR HAKKINDA YÖNETMELİKTE İNCELEME TUTANAKLARINA İLİŞKİN DÜZENLEMELER
//html5shim.googlecode.com/svn/trunk/html5.js İnceleme tutanakları MADDE 16 – (1) Vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlar, inceleme esnasında gerekli görülen hallerde, vergilendirme ile ilgili olayları ve hesap durumlarını ayrıca tutanaklar ile tespit ve tevsik edebilirler. (2) İlgililerin itiraz ve mülahazaları varsa bunlar da tutanağa geçirilir. Tutanaklarda incelemeyi yapanın kanaatini belirten yorum, hüküm ve ifadelere yer verilmez. (3) Düzenlenen tutanakların birer nüshasının tutanakları imza edenlere verilmesi zorunludur. (4)(06.11.2015 tarih ve 29524 sayılı Vergi Usul Kanunu Yönetmeliğinin 4 üncü maddesiyle eklenen fıkra Yürürlük; 06.11.2015) Tutanakta yer alan hususların vergi kanunları karşısında yapılması muhtemel işlemler bakımından ispatlama vasıtası olduğu ve yapılması muhtemel işlemlerin neler olduğu mükellefe izah edilir. (5) Vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlar, ilgilileri tutanakları imzalamaları için zorlayamazlar. İlgililer tutanakları imzalamaktan çekindikleri takdirde tutanakta bahis konusu edilen olaylar ve hesap durumlarını ihtiva eden defter ve belgeler, nezdinde inceleme yapılandan rızasına bakılmaksızın alınır ve inceleme neticesinde tarh edilen vergiler ve kesilen cezalar kesinleşinceye kadar geri verilmez. İlgililer her zaman bu tutanakları imzalayarak defter ve belgeleri geri alabilirler. (6) Suç delili olan defter ve belgeler mükellefin rızasına bakılmaksızın alıkonulur. (7) Alıkonulan defter ve belgeler yazı ile mükellefin bağlı bulunduğu vergi dairesine gönderilerek muhafazası sağlanır. Vergi dairesi, kendisine gönderilen defter ve belgelerin muhafazası için gerekli tedbirleri alır. İnceleme tutanaklarında yer alacak unsurlar MADDE 17 – (1) Vergi incelemesi ile ilgili düzenlenecek tutanaklarda; a) Tutanağın düzenlenme yeri ve tarihi, b) İlgililerin adı, soyadı ve unvanları, vergi kimlik numaraları ile imzaları, c) Vergilendirme ile ilgili olaylar ve/veya hesap durumları, ç) Varsa, ilgililerin itiraz ve mülahazaları ile ibraz ettikleri özelgeleri, d) Tutanakta belirtilen hususların ilgililer tarafından okunduğunu ve doğruluğunun anlaşıldığını belirten ifade, e) Nezdinde inceleme yapılan mükellefe, tutanakta yer alan hususların vergi kanunları karşısında yapılması muhtemel işlemler bakımından ispatlama vasıtası olduğunun (06.11.2015 tarih ve 29524 sayılı Vergi Usul Kanunu Yönetmeliğinin 5 inci maddesiyle değişen ibare Yürürlük; 06.11.2015) ve yapılması muhtemel işlemlerin neler olduğunun, tutanağın düzenlenmesinden önce bildirildiği hususu, yer alır. 22.04.2017 vergidosyasi.com
Categories: vergi incelemesi