Vergilemede Basit ve Gerçek Usul
Gelir vergisine tabi olan ticaret ve sanat erbabı, kazancın tespit usulü bakımından ikiye ayrılmaktadır.
• Basit usulde gelir vergisine tabi olanlar.
• Gerçek usulde gelir vergisine tabi olanlar.
İş hacmi daha düşük seviyede olan mükellef grupları için öngörülen basit usul mükellefiyette, mükelleflere getirilen yükümlülükler hafifletilmiştir.
Basit Usulde Ticari Kazancın Hesaplanması
Basit usulde ticari kazanç, bir hesap dönemi içinde elde edilen hasılat ile giderler ve satılan malların alış bedelleri arasındaki müspet farktır. Bu fark, faaliyetle ilgili olarak alınması ve verilmesi mecburi olan alış ve giderler ve hâsılatlara ilişkin belgelerde yazılı tutarlara göre hesaplanır.
Kazancın bu şekilde tespiti sırasında emtia ticareti ile uğraşanlarca;
• Hesap dönemi sonundaki emtia mevcudunun değeri hâsılata,
• Hesap dönemi başındaki emtia mevcudunun değeri giderlere
ilave edilir. Ancak, kullanılan sabit kıymetler gider yazılmaz ve üzerlerinden amortisman hesaplanmaz.
Basit Usul Mükelleflere Sağlanan Kolaylıklar Nelerdir?
Basit usulde vergilendirme kapsamında bulunan mükelleflere, gerçek usulde vergilendirilen mükelleflerden farklı bir takım kolaylıklar sağlanmıştır. Basit usulde vergilendirmenin sağladığı kolaylıklar şunlardır:
• Basit usul mükellefler defter tutmaz.
• Basit usul mükellefiyette vergi tevkifatı yapılmaz ve muhtasar beyanname verilmez.
• Basit usul mükellefiyette geçici vergi ödenmez, buna ilişkin beyanname verilmez ve bildirimde bulunulmaz.
• Basit usulde vergilendirilen mükelleflerin teslim ve hizmetleri katma değer vergisinden istisnadır.
• Basit usulde, Ticari kazancın tespitinde amortismana tabi iktisadi kıymet alışları ve satışları dikkate alınmaz.
• Alınan ve verilen belgelerin kayıtları mükelleflerin bağlı oldukları meslek odalarındaki bürolarda tutulmaktadır. Ancak, isteyen mükellefler kayıtlarını hiçbir yerden izin almadan kendileri tutabilecekleri gibi meslek mensuplarına da tutturabilirler.
• Basit usul Ticari kazançlarına yıllık 8.000 TL indirim yapılmaktadır.
• Basit usul mükellefleri Engellilik indiriminden faydalanabilirler.
Basit Usule Tabi Olmanın Şartları Nelerdir?
Basit usule tabi olmanın şartları Gelir Vergis Kanununda düzenlenmiştir. Söz konusu düzenlemeler kapsamında, basit usule tabi olabilmek için aranan şartlar genel ve özel şartlar olarak ikiye ayrılmaktdır.
Basit Usule Tabi Olmanın Genel Şartları
- Kendi işinde bilfiil çalışmak veya bulunmak, (işinde yardımcı işçi ve çırak kullanmak, seyahat, hastalık, ihtiyarlık, askerlik, tutukluluk ve hükümlülük gibi zaruri ayrılmalar dolayısıyla geçici olarak bilfiil işinin başında bulunmamak bu şartı bozmaz. Ölüm halinde, iş sahibinin dul eşi veya küçük çocukları namına işe devam olunduğu takdirde, bunların bilfiil işin başında bulunup bulunmamalarına bakılmaz.)
2. İşyerine İlişkin Şart: İşyeri mülkiyetinin iş sahibine ait olması halinde emsal kira bedeli, kiralanmış olması halinde yıllık kira bedeli toplamı
Büyükşehir belediye sınırları içinde;
2016 takvim yılı için 6.300 TL,
2017 takvim yılı için 6.500 TL
Diğer yerlerde;
2016 takvim yılı için 4.200 TL
2017 takvim yılı için 4.300 TL’yi aşmamak.
- Ticari, zirai veya mesleki faaliyetler dolayısıyla gerçek usulde gelir vergisine
tabi olmamak.
Basit Usule Tabi Olmanın Özel Şartları
- Satın aldıkları malları olduğu gibi veya işledikten sonra satanların yıllık alımları
tutarının;
2016 takvim yılı için 88.000 TL,
(2017 takvim yılı için 90.000 TL
veya yıllık satışları tutarının
2016 takvim yılı için 126.000 TL,
(2017 takvim yılı için 130.000 TL’yi aşmaması
2. Yukarıda yazılı olanların dışındaki işlerle uğraşanların bir yıl içinde elde ettikleri gayri safi iş hâsılatının;
2016 takvim yılı için 42.000 TL,
(2017 takvim yılı için 43.000 TL’yi aşmaması
3. Yukarıda (1) ve (2) numaralı başlıklarda yazılı işlerin birlikte yapılması halinde, yıllık satış tutarı ile iş hasılatı toplamının;
2016 takvim yılı için 88.000 TL,
(2017 takvim yılı için 90.000 TL’yi aşmaması
Milli Piyango bileti, akaryakıt, şeker ve bunlar gibi kâr hadleri emsallerine nazaran
bariz şekilde düşük olarak tespit edilmiş bulunan emtia için, (1) ve (3) numaralı
sıralarda yazılı hadler yerine ilgili Bakanlıkların görüşü alınmak suretiyle, Maliye
Bakanlığınca belirlenecek alım satım hadleri uygulanır. Buna göre, anılan
maddelerin ticaretini yapan mükelleflerin 2017 takvim yılında da basit usulden
yararlanabilmeleri için alış, satış veya hasılatlarının 31/12/2016 tarihi itibariyle
296 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde belirtilen hadleri aşmaması
gerekmektedir.
296 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinin İlgili Kısmı:
“Kar hadleri emsallerine göre düşük olarak tespit edilmiş bulunan emtia için özel hadler
MADDE 4 – (1) Milli piyango bileti, akaryakıt, şeker ve bunlar gibi kar hadleri emsallerine göre düşük olarak tespit edilmiş bulunan emtia için özel hadler belirleme yetkisi 193 sayılı Kanunun 48 inci maddesi ile Maliye Bakanlığına verilmiştir. Bu yetki kullanılarak 2016 yılı için 25/12/2015 tarihli ve 29573 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Gelir Vergisi Genel Tebliği (Seri No: 290) ile belirlenen tutarlar yeniden artırılmıştır.
(2) Buna göre, anılan maddelerin ticaretini yapanların, 2017 takvim yılında da basit usulden yararlanabilmeleri için alış, satış veya hasılatlarının 31/12/2016 tarihi itibariyle aşağıda belirtilen hadleri aşmaması gerekmektedir.
BASİT USULDE VERGİLEMEYE İLİŞKİN DİĞER KONULAR
Diğer Konular İçin aşağıdaki linklere TIKLAYINIZ:
Basit usule tabi mükelleflerde gün sonunda toplu belge düzenleme uygulaması
Basit Usulden Yararlanamayacak Olanlar? Gerçek Usulde Vergilendirilmesi Gerekenler.
Ortaklıklarda Basit Usule Tabi Olmanın Şartları
Basit Usulden Gerçek Usule Geçiş Türleri
Basit Usul mükelleflerde engellilik indirimi
Kaynaklar:
Gelir Vergisi Kanunu
İlgili Gelir Vergisi Genel Teblileri
GİB Basit Usule Tabi Mükellefler İçin Vergi Rehberi 2017
Categories: GELİR VERGİSİ