Anayasa Mahkemesinin 21.12.2017 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 2014/19152 başvuru numaralı CEM  BURAK KARATAŞ BAŞVURUSUNA ilişkin kararı pek çok yönü ile ilginç ve öğretici.

Karar aslında, kendisini seks işçisi olarak niteleyen ve gece fuhuş yaptığı için idari para cezası kesilen kişinin, bu idari para cezasının hukuksuz olduğu iddiasına ilişkin. Kararı vergisel açıdan ilginç kılan yan ise fuhşun vergisel boyutuna temas eden paragraflar ile idari para cezalarında idarenin cezaya konu fiili yorumlamasında sınırın bulunduğu hususu. 

Fuhuş, mal satışı mı, hizmet sunumu mu, ücretli bir iş mi, serbest meslek faaliyeti mi? Bu sorulardan ilk üçüne ilişkin Kararda belirleme veya atıflar var. Kararla ilgili kısa bilgiden sonra, Karardaki vergisel atıflara yer vereceğiz.

Karar, bir tür idari para cezası niteliğinde olan usulsüzlük cezaları açısından da farklı bir gözle analiz edilebilir.

KARARIN TAM METNİ İÇİN TIKLAYINIZ.

Başvurunun Konusu:

Başvurunun konusu, “kanunda fuhuş eylemine karşılık bir yaptırım bulunmadığı halde cezalandırılma nedeniyle suç ve cezaların kanuniliği ilkesi ile gerekçeli karar hakkının ihlal edildiği iddialarına ilişkin.”

Olay ve Bireysel Başvuru

Olay, seks işçisi olarak çalıştığının iddia eden başvurucuya Çankaya İlçesinde gece 00.10’da düzenlenen bir “İdari Yaptırım Karar Tutanağı” ile kolluk görevlilerince, “fuhuş amacıyla başkalarını rahatsız ettiği” gerekçesi ile 5326 sayılı Kabahatler Kanununun 37 nci maddesi uyarınca  kesilen 91 TL para cezası üzerine gelişmiştir. Başvurucu bu cezaya karşı hukuk yollarını tüketerek en son Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuruda bulunmuştur.

Mahkemenin Kararı

Anayasa Mahkemesi olayı çok ayrıntılı bir şekilde (karşıoylarla 27 sayfalık bir karar), AİHM kararları, iç hukuk düzenlemeleri, hukukun genel ilkeleri kapsamında ayrıntılı bir şekilde incelemiş ve sonuçta,

• Suç ve cezaların kanuniliği ilkesinin ihlal edildiğine ilişkin iddianın KABUL EDİLEBİLİR olduğuna,
• Anayasanın 38 inci maddesinde güvence altına alınan suç ve cezaların kanuniliği ilkesinin İHLAL EDİLDİĞİNE

OYÇOKLUĞU ile karar vermiştir.

Anayasa Mahkemesi Kararındaki Vergisel Atıflar:

1- Genelevde Çalışanların Vergisel Durumu İle İlgili Atıf.

Bu konuda vergi idaresince verilen bir özelgeye atıfta bulunulmuş olup Kararın ilgili Paragrafı aşağıdaki gibidir:

“49. Gelir İdaresi Başkanlığı, İzmir Vergi Dairesi Başkanlığının 22/2/2012 tarihli ve B.07.1.GİB.4.35.16.01-176200-213 sayılı “Genelev işletmesinde çalışan kadınların ücret istisnası” hakkındaki özelgesinde, genelev işletmesinde çalışan kadınların bir işverene tabi ve belirli bir işyerine bağlı olarak çalışmaları halinde elde ettikleri gelirin ücret olarak değerlendirilmesi ve ücret bordrosu düzenlenmek suretiyle 193 sayılı Kanun uyarınca vergilendirilmesi gerektiği belirtilmiştir. “

2- Fuhuş Faaliyetinin Mal Satışı mı Hizmet Sunumu mu Olduğuna İlişkin Tespitler:

Anayasa Mahkemesi Kararının 102 ve 103 üncü paragraflarında yapılan işin vergisel boyutuna girilmiştir. Böyle bir kararda konunun vergisel boyutuna girilmesinin nedeni, idari yaptırımın tayini ile ilgilidir. İdari Yaptırım Karar Tutanağında fuhuş nedeniyle çevreye rahatsızlık vermekten ceza kesildiği belirtilirken, idare mahkemedeki savunmasında “Mal ve hizmet satmak amacıyla hareket etmek” ve “başkalarını rahatsız etmek” fiilleri ile idari para cezası uygulandığı iddiasında bulunmuştur. Bunun üzerine mahkeme bu tür fiillerin analizi kapsamında konunun vergisel boyutuna temas etmiştir.

Yukarıdaki belirlemeler kapsamında fuhuş faaliyetinin (para karşılığı başkaları ile cinsel ilişkiye girme) bir mal satışı değil, hizmet sunum olarak kabul edilmesi gerektiği anlaşılmaktadır. Mahkeme kararında vergiyi doğuran olay konusuna da girilmiş.

Usulsüzlük Ceza Uygulamalarında Dikkate Alınabilecek Prensipler Var

Hasılı kelam uzun ama ilginç bir karar. İdari para ceza uygulamasında da idarenin ceza verilecek fiili yorumlanmasındaki sınırı işaret etmesi açısından da önemli. Bu yönüyle vergisel nitelikli idari para cezası olan usulsüzlük cezaları (özellikle özel usulsüzlükler) açısından değerlendirme konusu yapılabilir. 

Kararı Okurken Öğrendiğimiz Bazı Hususlar

1- Türkiye’de fuhşun suç olmadığı.

2- İlgili bazı mevzuatta “fuhşu meslek olarak yapan KADINLAR” için bulaşıcı hastalıklardan korunma ile ilgili bazı düzenleme ve düzenlemeye aykırılık için müeyyide var ancak fuhuş yapan erkek ve işcinseller için kanuni boşluk söz konusu.

21.12.2017

vergidosyasi.com