GELİR İDARESİNDEN MÜKELLEFLERE SAHTECİ RİSK PUANI
Gelir İdaresi Başkanlığı E-Beyanname, Ba-Bs Bildirimleri, E-Defter ve benzeri kaynaklar yanında pek çok kaynaktan veri alıyor. İdarenin bu verileri işleme kapasitesi arttıkça sahte belge kullanımı ile ilgili riskleri analiz etme ve sahtecileri tespit imkânı da artıyor.
Gelir İdaresi Başkanlığı, sahte fatura düzenleme fiilini işleyen mükelleflerin risk durumlarını sayısal olarak ölçme yöntemi ile analiz etmek amacıyla “Sahte Belge Risk Analiz Programı (SARP)” olarak isimlendirilen bir bilgisayar programı geliştirdi.
SARP, Türkiye’deki faal bütün katma değer vergisi mükelleflerine her ay bir risk puanı vermektedir. Puanlama, yıllar boyunca sahte belge kullanıcısı olan mükelleflerin hareket tarz ve trendleri dikkate alınarak geliştirilen algoritmalar kullanılarak yapılıyor. Bu kapsamda mükelleflerin KDV beyannamelerindeki bilgiler temel rol oynuyor.
Örneğin, yüksek iş hacmine rağmen sürekli devreden veya çok düşük miktarda ödenecek kdv beyan eden mükellefler, geçici vergi dönemleri ile yılın son ayında artan faturalamalar, yüksek iş hacmine rağmen çok düşük kâr veya zarar rakamları, sektöre göre çalışan sayılarındaki aşırı farklılıklar gibi pek çok kriter kullanılarak sahte veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge düzenleme ihtimali yüksek olan mükellefler tespit edilmektedir.
Oluşturulan algoritmalar ile komisyon karşılığı fatura ticareti yapan “düz veya sıradan nayloncu”’ olarak ifade edebileceğimiz sahtecilerin yanında, bildirim yükümlülüklerini düzenli yapan, bazen küçük miktarda da olsa vergi ödeyen, aynı zamanda ticari faaliyeti de bulunan “beyaz nayloncu”ların yüksek bir isabetle tespiti de mümkün hale geliyor. Yukarıda da belirttiğimiz gibi, bu algoritmalar oluşturulurken en önemli veri kaynağını mükellefin KDV beyannamelerindeki bilgiler oluşturuyor.
RİSKLİ MÜKELLEFLER İNCELEME İÇİN VDK’YA
Oluşturulan risk kriterlerine göre puanlanan mükellefler, sahte ve muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge düzenleme fiili açısından mercek altına alınmaktadır. Peki, mercek altına alınan mükellefler nasıl bir işleme tabi tutuluyor?
SARP aracılığıyla belirlenen yüksek riskli mükellefler, ilgili personel tarafından da değerlendirildikten sonra vergi incelemesine alınmak üzere Vergi Denetim Kurulu Başkanlığına gönderilmektedir. SARP aracılığı ile riskli bulunup incelenmesi için VDK’ya gönderilen mükellef sayısı azımsanmayacak sayıdadır.
SARP, Mart/2010 döneminden itibaren kullanılmaya başlandı. Mart 2010 ile 31.12.2017 tarihi arasındaki yaklaşık 8 yıllık dönemde Vergi Denetim Kurulu Başkanlığına gönderilen iş emri sayısı 39.626‟dır.
Maliye artık “beyaz nayloncu” numaralarına kanmıyor. Her gün yeni kriterlerle geliştirilen algoritmalar ve senaryolara göre; sahte ve muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge düzenleyicisi olma riski yüksek mükellefleri mercek altına alıp incelemeye sevk ediyor.
Artık KDV beyanlarınız diğer pek çok veri ile birlikte, doktorun önüne giden kan tahlil sonucunun hastalığın teşhisinde kullanılmasındaki gibi, sahteci olup olmadığınız konusunda önemli bir teşhis ve tespit aracı. Bu nedenle DİKKAT!
11.03.2018
Dr. Hasan AYKIN
NOT: Tüm hakları yazarına aittir. Yazar adı ve www.vergidosyasi.com adresindeki aktif linki belirtilmek suretiyle alıntı yapılabilir. İzinsiz olarak AYNEN YAYIMLANAMAZ.
Categories: sahte fatura, vergi incelemesi