Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlere (SMMM) KDV İade raporu düzenlettirme yetkisi verilmesi konusu Katma Değer Vergisi Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı ile gündeme adeta bomba gibi düşmüştü. Söz konusu düzenleme nedeniyle farklı unvanlardaki meslek mensupları arasında, tasvip etmediğimiz türde, tartışma ve ayrışmalar yaşandı. Tüm bu tartışmalar sürerken Tasarıda yer alan düzenleme küçük bazı ilavelerle 7104 sayılı Kanun ile birlikte yasalaştı.

Peki, tasarıdan yasalaşma sürecine madde metni nasıl değişti? Torba Yasanın tasarıdan yasalaşma sürecinde geçirdiği değişiklikler böyle bir yetkiyi nasıl etkiler?

Öncelikle tasarıdaki hali ile kanunlaşmış halini karşılaştırmalı olarak sunalım:

Tasarı aşamasından Kanunlaşma aşamasına giden süreçte maddeye yapılan ilave “rapor düzenleme yetkisinin Maliye Bakanlığınca belirlenecek eğitimlere katılma ve başarılı olma şartına bağlama” konusunda Maliye Bakanlığına tanınan inisiyatiftir.  Ayrıca, tasarı aşamasında unutulan maddeye başlık koyma hususu da ikmal edilmiştir.

Kanunlaşmış hali ile SMMM’lere KDV İade Raporu düzenlettirmee yetkisinin kapsamını şu şekilde özetleyebiliriz:

1- Yetki konusunda Kanunla öngörülen kapsam sınırlamaları:

• Yetki, sadece KDV iadelerine ilişkindir.
• Yetki, SMMM’lerin beyannamelerini imzaladıkları dönem ve mükelleflerle sınırlı tutulmuştur.

2- Maliye Bakanlığına Verilen Yetki Çerçevesinde Kapsama İlişkin Yapılabilecek Sınırlama ve Düzenleme Alanları:

• Rapor düzenleyecek SMMM’ler için nitelik ve şartlar belirleme,
• Rapor düzenlenebilecek iade türlerini belirleme,
• Rapor düzenlemede azami iade tutarı tespit etme,
• Rapor düzenleme yetkisi verilmesinde eğitimlere katılma ve başarılı şartı arayabilme,
• Uygulamaya ilişkin diğer usul ve esasları belirleme.

Tasarıdan yasalaşma aşamasına düzenlemenin gerçekçi analizi açısından iki tespitimizi zikretmemiz gerekiyor:

Birincisi, 3568 sayılı Kanunun 8/A maddesi ile KDV iade raporu düzenleme  konusunda doğrudan bir yetki verilmiyor. Yetki verme konusunda Maliye Bakanlığına yetki veriliyor. Bu açıdan Maliye Bakanlığına verilen yetkinin kapsamı ve bu yetkinin Maliye Bakanlığınca ne şekilde kullanılacağı hususu konunun nirengi noktasını teşkil ediyor.

Maliye Bakanlığına verilen yetkinin kapsamının belirlenmesi aşamasında meslek taassupları, dışsal etki ve lobicilik ne kadar etkili olur? Zaman gösterecek. İzleyeceğiz. Umarız, adil; işin gereklerini önceleyen belirleme ve tasarruflar yapılır.

İkinci önemli husus ise, böyle bir düzenlemenin gerekçesi ile ilgili. Bilindiği üzere söz konusu yetki maddesi Tasarının 19 uncu maddesinde yer almakta idi. Madde gerekçesinde böyle bir yetkinin veriliş nedeni aşağıdaki şekilde açıklanmıştır:

“Bu Tasarıda öngörülen düzenlemeyle, katma değer vergisi iade sisteminde, indirim yoluyla giderilemeyen katma değer vergisinin sonraki dönemlere devretmesi ve iade edilmemesi kuralı 1/1/2019 tarihinden itibaren kaldırılacaktır. Bu nedenle, bu tarihten sonra indirim yoluyla telafi edilemeyen katma değer vergisinin iadesi ile bu tarihten önceki devreden katma değer vergisinin yetki çerçevesinde iade edilmesi durumunda ortaya çıkacak ilave iş ve işlemlerin hızlı ve doğru bir şekilde yapılabilmesini teminen, Maliye Bakanlığına, serbest muhasebeci mali müşavirlere maddede öngörülen sınırlar dahilinde iade raporu düzenlettirebilme konusunda yetki verilmektedir.”

Gerekçe metninde yetkinin nedenini özetle; devreden KDV sisteminin kaldırılarak iade sistemine geçilmesi sonucu ortaya çıkacak ilave iş olarak belirtiyor. Ancak, Tasarıdan Kanunlaşma aşamasında Torba Yasadan devreden KDV’lerin iadesi ile ilgili hususlar çıkartıldı. Bu durum, SMMM’lere KDV iade raporu düzenlettirme yetkisinin uygulama ayağının meslek mensupları açısından beklenen düzeyde etkiler doğurmamasını beraberinde getirebilecek niteliktedir.

Tasarı aşamasında kaleme aldığımız konuya ilişkin çalışmada böyle bir düzenlemenin YMM’leri olumsuz etkilemeyeceğini, çünkü pastanın büyüyeceğini, işyükünün artacağını belirtmiştik. Pasta büyüyorsa yeni paydaşların, işyükü artırıyorsa bunu paylaşacak yeni unsurların devreye sokulması kaçınılmaz yorumunu yapmıştık. Hatta ilave iş yükünü karşılamak için Vergi Denetim Kurulu kadrosunun da artırıldığına dikkat çekmiş idik. Ancak gelinen aşamada pasta büyümeyecek gibi. Bunun anlamı, pastadan pay alma için çetin rekabet. Söylemeye dilimiz varmasa da; belki de unvanlar arası çatışma ve güç mücadelesi. Umarız suhuletle hallolur.

Konuya farklı bir açıdan daha bakmak mümkün. O da, Maliye Bakanlığının devreden KDV uygulamasına son verme konusunda kararlı olduğu ve bu nedenle 7104 sayılı Torba Yasadan iade sistemine geçişle ilgili diğer unsurları çıkarmadığı şeklindedir. Devreden KDV sisteminden iade sistemine geçişin uygun konjonktür oluştuğunda tekrar gündeme getirilmesi kararlılığının bir göstergesi olarak yeni getirilecek sistemin diğer unsurları Torba Yasada bırakılmış olabilir. Bakalım, zaman ne gösterecek?

07.04.2014

vergidosyasi.com