Dünya Ekonomik Özgürlük Endeksi Nedir?
Kanada’nın önde gelen düşünce kuruluşu Frazer Enstitüsü tarafından yayımlanan Dünya Ekonomik Özgürlük Endeksi’nde dünya genelinde ülkeler sıralanırken ekonomik özgürlüğü destekleyen politikaları baz alan ölçütler kullanılmaktadır. Kişisel tercih hakkı, gönüllü mübadele, serbest rekabet ve özel mülkiyet hakları ekonomik özgürlüğün köşe taşları olarak tanımlanmaktadır. Son yayımlanan 2017 raporunda 2015 yılı verilerine yer verilmiştir. Bu raporda Türkiye 6,82 endeks değeri ile 159 ülke arasında 81. sırada yer almaktadır. Birinci sırada yer alan Hong Kong’u, Singapur ve Yeni Zelanda takip etmektedir. 159. sırada ise Venezuela yer almaktadır.
TABLO: Yıllar İtibariyle Türkiye’nin Dünya Ekonomik Özgürlükler Endeksi Sıralaması
| YILLAR | SIRALAMA |
| 2002 | 105 |
| 2003 | 88 |
| 2004 | 82 |
| 2005 | 85 |
| 2006 | 89 |
| 2007 | 88 |
| 2008 | 68 |
| 2009 | 75 |
| 2010 | 75 |
| 2011 | 67 |
| 2012 | 70 |
| 2013 | 83 |
| 2014 | 85 |
| 2015 | 81 |
ENDEKSE İLİŞKİN AYRINTILAR:
Dünya Ekonomik Özgürlük Endeksi
Yayımlayan kuruluş: Fraser Institute (Fraser Enstitüsü)
Güncelleme tarihi: Eylül 2017 tarihinde yayımlanmıştır.
Tanım: Dünya Ekonomik Özgürlük Raporu’nda yayımlanan endeks, ülkelerin politikalarının ve kurumlarının ekonomik özgürlüğü ne derecede destekleyici olduklarını ölçmektedir. Kişisel tercih hakkı, gönüllü mübadele, serbest rekabet, kişisel güvenlik ve özel mülkiyet hakları ekonomik özgürlüğün köşe taşları olarak tanımlanmaktadır.
Yayımlama sıklığı: Yıllık olarak yayımlanmaktadır. 2017 raporunda 2015 yılı verilerine yer verilmiştir.
Kapsam: Ekonomik özgürlük derecesini ölçmek için beş farklı alanda 42 gösterge ile özet bir endeks inşa edilmektedir:
2017 yılı raporunda 159 ülke endeks değerleri ile ülke sıralamaları yer almaktadır. Endeks verisi, yaklaşık 100 ülke için 1980’e kadar bulunmaktadır.
Kuruluşun internet adresinde yer alan ülke sonuçlarında Türkiye’ye ait detaylı tablolar ve Türkiye’de işbirliği içinde olduğu kuruluş bilgisi de yer almaktadır.
Hesaplama yöntemi: Endeks bir ülkenin ekonomik özgürlük derecesini puanlamak için çok çeşitli veri setlerini bir araya getirmektedir. Endeks bileşenleri, temelinde yatan verilerin dağılımını yansıtan, 0 en az özgür, 10 en özgür olmak üzere, 0’dan 10’a puan değeri alan bir ölçekte yer almaktadır. Her bileşeni belirlemek için alt bileşen değerlerinin ortalaması alınmakta, beş alan değerinin ortalaması alınarak ülke bazında özet değer türetilmektedir.
Veri kaynağı: Dünya Bankası, Uluslararası Para Fonu, Birleşmiş Milletler, Dünya Ticaret Örgütü, PRS Grubu, Dünya Ekonomik Forumu, Uluslararası Stratejik Araştırmalar Enstitüsü, Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası ve diğer uluslar arası araştırma ve yayınlar.
Veri kaynağı bağlantısı:
http://www.fraserinstitute.org/
Categories: GENEL