Vergi gayreti; tahmini vergi kapasitesi ile fiili vergi hasılatı arasındaki oransal ilişkiyi ifade eder.  Başka bir deyişle potansiyel olarak elde edebileceğiniz vergi gelirinin ne kadarını gerçekten tahakkuk/tahsil edebildiğiniz ile ilgilidir. Gerçekleşen vergi hasılatı potansiyel vergi kapasitesine ne kadar yakınsar ise vergi gayreti o derecede yüksek demektir. Bu nedenle, vergi gayretinin yüksekliği mali yönetimin etkinliği ile yakından ilgilidir. Çünkü, vergi idaresinin potansiyel vergi kapasitesinden ne kadarını verimli bir şekilde toplayabildiğini gösterir.

Vergi gayreti oranı birden küçükse vergi kapasitesini bütünüyle kullanamadığı, birden büyükse kapasitesinin üstünde vergi gayreti olduğunu gösterir.