MASAK Mevzuatı uyarınca, bankalar başta olmak üzere yükümlü olarak sayılan kurum ve kuruluşların yaptıkları işlemler sırasında karapara aklama ve terörün finansmanı ile ilgili olabileceğinden şüphelendikleri durum ve işlemleri MASAK Başkanlığına bildirim yükümlülüğü söz konusu. Bu bildirimlere “Şüpheli İşlem Bildirimi” adı verilmektedir.

MASAK’a gönderilen şüpheli işlem bildirimleri veri işleme (veri tabanına kayıt, doğrulama ve skorlama) süreçlerinden geçirildikten sonra işleme alınmakta; mahiyeti, işlem tutarı, bağlantıları gibi kriterlere göre analiz, değerlendirme veya incelemeye tabi tutulmaktadır.

Son yıllarda MASAK’a gönderilen Şüpheli İşlem Bildirimi sayılarında patlama söz konusudur.

Şüpheli İşlem Bildirim istatistiklerine ilişkin yıllar itibariyle gelişim aşağıdaki Grafikte sunulmuştur:

Grafik: Yıllar İtibariyle Şüpheli İşlem Bildirim Sayıları (2013-2017)

Kaynak: MASAK Faaliyet Raporları

2012 yılındaki şüpheli işlem sayısı sadece 15.318 idi. Yukarıdaki verilerden de görüldüğü üzere, 2012 yılında sadece 15.318 olan Şüpheli İşlem Bildirim sayısı 2017 yılında 2012 yılına göre %1.052, başka bir deyişle 10 kat, artışla 176.411 olmuştur.

Tablo: MASAK’a Yapılan Şüpheli İşlem Bildirimlerinin Yükümlü Grupları İtibariyle Dağılımı

En çok şüpheli işlem bildirimi gönderen yükümlü grubu bankalardır. Son yıllarda Faktoring  şirketleri ile ödeme ve elektronik ödeme kuruluşları da önemli sayıda şüpheli işlem bildirimi gönderen kurum olmuştur.

Şüpheli işlem bildirimlerinin bu denli artışının iyi analiz edilmesi gerekir. Aslında şüpheli işlem bildirimi kapsamına girmeyen hususlar da mı bu kapsamda gönderilmektedir? sorusunun cevaplanması önemlidir. Bunun en önemli cevabı da şüpheli işlemlerin analiz sonucunda yüzde kaçının gerçekten aklama veya terörün finansmanı suçu ile doğrudan ilişkilendirilip adli makamlara iletildiğine ilişkin istatistiklerdedir.  Aklama ve terörün finansmanı ile ilgili adli makamlara iletilen vaka sayısındaki artışın, ŞİB artışının çok gerisinde kalması durumunda ŞİB kalitesinde ciddi düşüşten bahsetmek gerekir. Böyle bir durumda ŞİB artışı olumlu değil; MASAK’ı gereksiz yoran bir sürece dönüşür.

26.06.2018

Güncelleme: 17.07.2018

vergidosyasi.com