Marjinal Vergi Oranı, gelirdeki her bir birimlik artış için ödenen verginin oransal ifadesidir.

Ortalama vergi oranı ise, toplam ödenen verginin toplam gelire bölümü ile bulunan orandır.

Marjinal vergi oranı ve ortalama vergi oranı verileri çeşitli vergi politikası tercihlerinin analizinde dikkate alınması gerekli unsurlardır.

Artan oranlı vergi sistemlerinde vergi dilimleri itibariyle kişilerin üst vergi dilimi için geçerli oran üzerinden vergilendirilmesi söz konusudur. Bu kapsamda dolaysız vergi türü olan gelir vergisinde gelir artışına paralel olarak marjinal vergi oranının artması söz konusu olmaktadır.

Örneğin: 10.000 TL ve üzeri gelir için %10, 10.001 TL’den 20.000 TL’ye (bu tutar dahil) kadar %20 vergi oranının söz konusu olduğunu varsayalım.

Bu durumda 15.000 TL  gelir için,

İlk 10.000 TL tutar için 1.000 TL vergi hesaplanır. Bu dilimde ortalama ve marjinal vergi oranı aynıdır. Yani %10’dur.

10.000 TL’den sonraki 5.000 TL’lik gelir için ödenmesi gereken vergi (5.000x%20)= 1.000 TL’dir. Bu durumda marjinal vergi oranı %20’ye yükselmiştir. Ancak kişinin toplam 15.000 TL üzerinden ortalama vergi oranı= ödenen toplam vergiler/toplam gelir (2.000/15.000=0.133) şeklinde olacaktır.

Başka bir deyişle, gelirdeki 10.000 TL’den sonraki 5.000 TL için ortalama vergi oranı %13,3 iken, marjinal vergi oranı %20’dir.