Orta Vadeli Program Açıklandı:

Orta Vadeli Program (OVP), kalkınma planları, stratejik planlar ve genel ekonomik koşulların gerekleri doğrultusunda hazırlanan, makro politikaları, ilkeleri, hedef ve gösterge niteliğindeki temel ekonomik büyüklükleri kapsayan bir belgedir.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu uyarınca merkezi yönetim bütçesinin hazırlanma sürecinin önemli aşamasını ifade eder.  5018 sayılı Kanuna göre, merkezi yönetim bütçesinin hazırlanma süreci onaylanan orta vadeli programın Resmi Gazetede yayımlanması ile başlar. Kanuna göre orta vadeli programın en geç eylül ayının ilk haftası sonuna kadar hazırlanması gerekir.

20 Eylül 2018 tarihinde Hazine ve Maliye Bakanı Berat ALBAYRAK tarafından Yeni Ekonomi Programı (YEP) (New Economy Program- NEP) adıyla açıklanan 2019-2021 dönemine ilişkin Orta Vadeli Program (OVP) metni kamuoyu ile paylaşıldı.

Peki, söz konusu programda vergi ile ilgili öne çıkan hususlar neler? Aşağıda ana başlıkları ile sunuyoruz.

Öncesinde küçük bir not:

Orta Vadeli Programda yer alan hedef ve tahminlerin öngörüldüğü şekilde gerçekleştirilmesine yönelik karnesi zayıftır. Bu konuda Mahfi Eğilmez Üstadın “OVP ve IMF Tahminlerine Tutarlılık Analizi” adlı çalışması yeterince aydınlatıcıdır. Merkez Bankasının tahminleri gibi, OVP tahmin ve hedefleri de çoğu kez tutturulamıyor. Bu nedenle aşağıdaki hedefler okunurken bu husus göz önünde bulundurulmalı, aşağıdaki hususlar mutlak gerçekler olarak değil, tahmin, temenni ve bazen iyi niyet ifadesi olarak dikkate alınmalıdır.

1- Kayıt dışı ile mücadele etkin hale getirilecek.

Bu kapsamda, farklı vergi kaynaklarını toplayan Vergi Analiz Merkezi kurulacak. Kayıt dışı kalmış alanlar kayıt altına alınarak vergilendirilecek. (s.6).

Programın tümü birlikte dikkate alındığında, bir yandan vergi tabanının genişletilmesi, diğer yandan vergi yükünün reel olarak artırılması hedefi var. Bunun gerçekleşmesi ancak vergi denetim ayağının etkin çalışmasına bağlı. Bu nedenle önümüzdeki dönemin vergi inceleme ve denetimlerinin yoğunlaşacağı bir dönem olacağını söylemek mümkün. Bu nedenle, vergi/matrah artırımı yapmış olmak önemli bir avantaj sağlayacak.

2- Vergi tahsilat etkinliği geliştirilecek (s.6).

Son dönemde vergi tahsilat/tahakkuk oranlarındaki düşüşlere karşılık tahsilat konusunda ciddi adımlar atılacağı anlaşılmaktadır. E-haciz başta olmak üzere, vergi tahsilatı konusunda idarenin daha fazla aktif olacağını beklemek mümkün.

Tahsilat konusunda vergi idaresinin daha aktif ve etkin hale gelmesini, mahalli idare seçimleri sonrasında daha net görmek mümkün olabilecektir diye değerlendiriyoruz.

3- Vergisel teşvikler ciddi bir süzgeçten geçirilecek (s.11)

Vergisel teşvikler bütüncül, sade ve etkin hale getirilecek, makroekonomik hedefler ve bütçe ile uyumluluğu sağlanacaktır.

4- Muafiyet, istisna ve indirimler elemeye tabi tutulacak. (s.11)

“Vergi tabanını genişletme ve vergide adaleti pekiştirme amacıyla etkinliği olmayan istisna, muafiyet ve indirimler kademeli olarak kaldırılarak vergi tabanı genişletilecek ve vergi mevzuatı sadeleştirilecektir.” 

Vergi adaletini bozan, ekonomik, sosyal veya çevresel hiçbir gerekçesi kalmamış olan istisna, indirim ve muafiyetlerin kaldırılması konusundaki hedef olumludur.

5- 2021 Sonuna kadar yeni bir af veya yapılandırma yapılmayacaktır.

“Vergi, prim ve diğer kamu alacaklarına ilişkin yapılandırmaya gidilmeyecektir.” (s.11)

Programda çok kesin bir dille yeni bir yapılandırma yapılmayacağı ifade edilmiştir. Söz konusu taahhüde ne kadar sadık kalınabileceğini zaman gösterecektir.

6- ÖTV IV sayılı listeye yeni malların eklenmesi muhtemel.

“Lüks ve/veya ithal yoğunluğu yüksek ürünler listesi güncellenerek vergi düzenlemesi yapılacaktır.” (s.12)  

Yukarıdaki ifade, ÖTV IV sayılı listeye yeni ürünlerin eklenebileceğinin ipuçlarını vermektedir.

7- Gayrimenkul vergilendirme sistemi yeniden düzenlenecek.

“Taşınmaz değerleme sistemi kurularak gayrimenkul envanteri tamamlanacak, tapu harçları ve emlak vergilerinin gerçek değerleri üzerinden alınması sağlanacak şekilde gayrimenkul vergilendirme sistemi yeniden düzenlenecektir.” (s.12).

8- Kent rantlarının vergilendirilmesi konusunda ipuçları var.

“İmar planı revizyonları ile oluşan değer artışlarından kamuya gerçekçi oranda pay alınması ve artışların adaletli paylaşımı sağlanacaktır.”  (s.12)

Ahmet Davutoğlu döneminde atılmaya çalışılan kent rantlarının vergilendirilmesine yönelik bir adımın atılma niyetinin bulunduğu anlaşılmaktadır.

9- Vergi yükünün OVP dönemi boyunca reel olarak artışı öngörülmektedir.

OVP’de yer alan enflasyon oranları ile yıllar itibariyle vergi geliri tahminlerindeki artışları kıyasladığımızda, vergi artışlarının enflasyonunun üzerinde gerçekleşmesinin öngörüldüğü anlaşılmaktadır. Hesaplamalarımıza göre, 2019 yılı için vergi artışının enflasyonun 4,1 puan, 2020 yılı için 7,5 puan ve 2021 yılı için 7 puan üzerinde gerçekleşeceğinin öngörüldüğü anlaşılmaktadır. Bunun anlamı, vergi yükü reel anlamda artacaktır.

Vergi yükündeki artış OVP’deki verilerden de anlaşılmaktadır. Nitekim 2018 yılı için sosyal güvenlik primleri hariç vergi yükü 17,3 olarak tahmin edilmiş iken, OVP’nin son yılında bu oran %18 olarak tahmin edilmiştir. Milli geliri oran olarak vergi yükünde yarım puanlık artış olacağı anlaşılmaktadır.

21.09.2018

Hasan AYKIN

vergidosyasi.com

NOT: Tüm hakları yazarına aittir. Yazar adı ve yazının aktif linkine yer verilerek alıntı yapılabilir. Aynen yayımlanamaz. 

MERAKLISINA

2017-2019 dönemini kapsayan Orta Vadeli Program Metni İçin TIKLAYINIZ.