İstatistikler

Vergi Gelirlerinde Tahsilat/Tahakkuk Oranında Trend Ne Yönde? (1970-2017 Dönemi)

Vergileme süreci, 5T süreci diye ifade edebileceğimiz, Tebliğ, Tarh, Tahakkuk, Tahsilat, Takip süreçleri ile diğer pek çok süreci ifade eder. Ancak, kamu açısından asıl hedef, Hazineye giren paradır. Bu nedenle, vergi sisteminin analizinde tahsilat oranları, gerek idarenin etkinliği gerekse vergi gayreti açısından yakından takip edilen bir veridir.

Aşağıdaki grafikte 1970-2017 dönemi tahsilat/tahakkuk oranlarına yer verilmiştir. Söz konusu dönemde en düşük tahsilat oranı 1982 yılında gerçekleşmiştir. 2000’li yıllardan sonraki en düşük tahsilat oranı ise %81,2 ile 2016 yılında söz konusu  olmuştur.

Vergi aflarının yoğunlaştığı son 10 yılda ise tahsilat oranlarında ciddi bir düşüş trendi olduğu grafikten açıkça gözlemlenmektedir.

Grafik 1: Vergi Gelirleri Tahsilat-Tahakkuk Oranları (1970-2017) (%)

1970 2017 vedgi gemidmedi tahsilat tahakkuk oranları.PNG

Aşağıdaki tabloda ise, yıllar itibariyle tahsilat tahakkuk oranlarına ilişkin istatistiğe ayrı ayrı verilmiştir.

Tablo 1: Yıllar İtibariyle Vergi Gelirleri Tahsilat Oranları

YILLAR ORAN (%)
 1970 88,5
 1971 89,9
 1972 88,7
 1973 89,6
 1974 82,3
 1975 89,2
 1976 91,0
 1977 87,1
 1978 84,0
 1979 81,2
 1980 82,5
 1981 81,5
 1982 79,0
 1983 81,1
 1984 81,8
 1985 84,9
 1986 88,0
 1987 89,6
 1988 90,7
 1989 87,9
 1990 85,9
 1991 82,5
 1992 81,7
 1993 81,3
 1994 82,8
 1995 85,6
 1996 88,1
 1997 89,8
 1998 89,5
 1999 86,8
 2000 90,5
 2001 90,3
 2002 91,4
 2003 92,5
 2004 93,0
 2005 92,0
2006 92,2
2007 91,1
2008 89,7
2009 87,4
2010 86,2
2011 85,6
2012 86,4
2013 86,8
2014 85,2
2015 84,7
2016 81,2
2017 82,3

Kaynak: GİB

Tahsilat oranlarının düşmesinde, ekonomik ortam, idarenin etkinliği, kamu alacaklarının takibine ilişkin kararlılık, mükelleflerin gönüllü uyum düzeyi, vergi afları ve yapılandırmalar, vergi incelemelerinin yoğunlaştığı alan ve dönem gibi pek çok unsur etkilidir. Son dönemdeki düşük tahsilat oranları dikkate alındığında idarenin, söz konusu unsurları analiz ederek gerekli önlemleri alması gerektiği anlaşılmaktadır.

24.09.2017

Hasan AYKIN

vergidosyasi.com

NOT: Tahsilat oranlarındaki değişimi hangi unsurun ne oranda etkilediği hususu, çok çeşitli yönleri ile yüksek lisans veya doktora tezi olabilecek niteliktedir. Uygun vergi seti ile yapılacak ekonometrik analizlerde, siyasi istikrar, ekonomik büyüme gibi değişkenler başta olmak üzere pek çok ilişkinin ortaya çıkarılması mümkün olabilecektir.

NOT: Tüm hakları yazarına aittir. Yazar adı ve vergidosyasi.com adresindeki aktif linkine yer verilerek kısmi alıntı yapılabilir. İzin alınmadan, AYNEN YAYIMLANAMAZ.

 

 

Yazımıza ilişkin görüş, eleştiri ve katkılarınızı lütfen bize bildiriniz.