CDS puanları ülkelerin borçlanma maliyetlerini etkileyerek, bütçe giderleri üzerinde faiz gideri baskısı yapar. Bu nedenle, CDS kavramı sadece finans kesimi için değil maliye camiası için de önem arz eder. Bu nedenle, CDS nedir? CDS nasıl yorumlanır? Ülkelerin borçlanmalarına ne tür maliyetler yükler? Ülke risk pirimi açısından önemi nedir? gibi sorulara aşağıda yanıt aradık.

CDS Nedir?

Ekonomi ve finans bültenlerinde en çok duyduğumuz kısaltmalardan birisi CDS’tir. Peki, nedir CDS?

Kredi Temerrüt Takası olarak Türkçeye çevrilebilecek CDS, İngilizce “Credit Default Swap”ın karşılığıdır. Kredi risk primi olarak da adlandırılan CDS, borçların ödenmeme riskine, başka bir deyişle borç ödemesinde temerrüde düşülmesine karşı sigorta maliyetini ifade etmektedir. (1)

Elinde tahvil ve benzeri finansal araçlar bulunduranlar vade sonundaki alacağını belirli bir bedel karşılığında ödenmeme riskine karşı CDS ile bir tür sigortalamaktadır.

Tahvil ve benzeri finansal araç alınan ülkenin riskine göre belirli bir maliyeti CDS işlemi yapan kuruluşa ödenmekte ve böylece söz konusu borçlanma araçlarının ödenmeme riski CDS işlemi yapan kuruşa devredilmektedir.

CDS ile Ülke Riski İlişkisi

CDS rakamları artık aynı zamanda ülkelerin risk durumlarını ortaya koyan bir gösterge haline gelmiştir. Bir ülkenin borçlanma aracı için ne kadar yüksek  CDS ödeniyorsa ilgili ülke riski o kadar yüksektir. Aynen sigortalama işlemlerinde, riskli enstrümanlarda risk primlerinin artması gibi.

Güven SAK CDS’i kasko primine benzetmiş:

“Almanya’da CDS risk primi 12. Türkiye’nin CDS risk primi 714. Nedir? CDS risk primi kasko primi gibi. Türk varlıklarına yatırım yaparken sigorta satı alıp kendinizi garantilemek istediğinizde istenen sigorta primi.

Nedir? Alman hükümeti çok fazla kaza yapmadığı, tehlikesiz araba kullandığı, ekonomiyi düşüncesizce yönetmediği için orada bir nevi kasko primi gibi düşünülebilecek CDS risk primi düşük. Çok düşük. Türk hükümetinin ise yarın kafasına ne eseceği belli olmadığı ve ekonomi de düşüncesizce, hükümetin dün kendi yaptığı hatalardan bile ders alınmadığı için, kasko primi olarak düşünülebilecek CDS risk primi Türk Hükümeti için pek yüksek.”  (Güven SAK)

CDS Rakamları Nasıl Yorumlanır?

Her 100 CDS baz puanı için %1 oranında bir maliyet söz konusudur. Bunun anlamı,   CDS primi yüksek ülkeler veya ülke içerisindeki kurumlar borçlanma ihtiyaçlarını karşılamak için daha yüksek maliyetlere katlanmak durumunda zorunda kalır.

Örneğin Türkiye’nin 13 Aralık 2018 tarihindeki 5 Yıllık CDS puanının 370.34’tür. Bunun anlamı, Türkiye’nin yatırımcının tahvilini ödenmeme durumuna düşmesi haline karşı söz konusu borçlanma araçlarını sigortalatmak ilgililer %3.70 oranında bir maliyete katlanılması gerekir. Bu nedenle, CDS puanlarındaki artışlar ülkenin ve ülkedeki kurum ve kuruluşların yurtdışı piyasalardan borçlanma maliyetini artıran bir unsurdur.

Tablo: Türkiye’nin Tarihsel Süreçte CDS Puanlarındaki Değişimler

vergidosyasi.com

14.12.2018

Kaynaklar:

http://www.bireyselyatirimci.com/credit-default-swap-cds-nedir/

http://www.worldgovernmentbonds.com/cds-historical-data/turkey/5-years/