Muhasebe Bilenler Topluluğu (MBT) muhasebe meslek mensupları açısından önemli ve etkili bir sosyal mecra. Önemli paylaşımlar, etkinlikler ve çalışmaları mevcut. Bunlardan birisi de Serkan TAVŞAN imzası ile yayımlanan “Mali Müşavirlik Kota Uygulaması ile İlgili Son Gelişmeler ve Bin Meslektaşın Katıldığı Anketten Çıkan Sonuçlar” başlıklı yazı.

Söz konusu yazı, yapılan ankete ilişkin değerlendirmeleri içeriyor. Ankette;

“1- Sizce Mali Müşavirlikte Kota Uygulaması Gelmeli mi?
2- Sizce Mali Müşavirliğe Girişte Kota Uygulaması Gelmeli mi?
3- Meslekteki Ünvanınız”

şeklinde üç soru sorulmuş. Üçüncü soru katılımcıların profilini görmeye yönelik. Bizim için önemli olan ilk iki soru.

Meslek mensuplarının iş yüküne, müşteri sayısına ilişkin bir limit, kota uygulanması konusunda meslek mensuplarının görüşünü öğrenmeye yönelik: “Sizce Mali Müşavirlikte Kota Uygulaması Gelmeli mi” sorusuna verenlerden %90,21’i (903 kişi) kotadan yana görüş belirtmiş. Kotayı doğru bulmayanların oranı ise %9,49 (95 kişi). 

“Mali müşavirliğe girişte kota uygulaması gelmeli mi?” sorusuna cevap verenlerin %65,33’ü böyle bir kotanın gelmesi, %31,87’si ise gelmemesi yönünde görüş belirtmiş. 

DEĞERLENDİRME:

Yukarıdaki anket, bilimsel metodolojilerin kullanıldığı bir anket değil. Ancak meslek mensupları açısından önemli bir soruna parmak basması, sorunu gündeme taşıması açısından değerli ve dikkate alınmalı.

Bazı meslek mensuplarının müşteri sayısının, mesleğin gerektirdiği özeni aşacak düzeylere erişmesi hususu sürekli eleştiri konusu yapılmıştır.

Meslek mensubunun bilgi ve birikim yeterliliği kadar, her bir müşterisi için ayırabileceği zaman da önem taşımaktadır. Bu kapsamda, iş yükü konusunda limit getirilmesi ile bunun esas ve usullerinin belirlenmesi konusunda Hazine ve Maliye Bakanlığı ile TÜRMOB başta olmak, ilgili tüm paydaşların da katkıları alınarak bir çalışma yapılması önem taşımaktadır.

Benzer nitelikli ve ayrıntılı görüşlerimizi daha önce yayımladığımız “MUHASEBECİLİK MESLEĞİNİN BUGÜNÜ VE GELECEĞİNE AYNA: MESLEK MENSUBU BAŞINA MÜKELLEF SAYISI”  başlıklı çalışmamızda ayrıntılı bir şekilde belirtmiş idik. Burada tekrarlamayacağız.

Mesleğe girişte kota uygulaması konusuna gelince, her şeyden önce böyle bir kısıtlama önerisinin iki farklı açıdan değerlendirilmesi gerektiğini düşünmekteyim.

Birincisi, böyle bir kısıtlama veya kotanın Anayasaya aykırılık teşkil edeceğini düşünmekteyim. Meslek mensubu olmak için getirilen standartları taşıyan, sınav ve benzeri şartları yerine getiren herkesin meslek mensubu, mali müşavir olma hakkı bulunduğunu savunuyorum.

Konunun ikinci boyutu, böyle bir öneriye yol açan nedene ilişkin. Türkiye’de mükellef sayısı artmaz iken, mali müşavir sayısının orantısız bir şekilde artması kota tartışmasının özünü oluşturur. Kanaatimizce bu noktada sorun, meslek mensubu sayısından ziyade muhasebe mesleğine ve mali müşavire olan ihtiyaç ile ilgili. Konunun arz boyutundan çok talep boyutuna eğilmek gerektiğini düşünüyorum. Burada da üzerinde durulması ana konu, “BEYANNAMELİ MÜKELLEFİYETTE” bulunduğumuz konum.

Aşağıda, OECD tarafından yayımlanan Vergi İdareleri 2017 (Tax Administrations 2017) isimli çalışmada yer alan beyannameli mükellefiyete ilişkin karşılaştırmalı verinin yer aldığı şekil sunulmuştur:

Yukarıdaki şekle göre Türkiye, kayıtlı (beyannameli) aktif mükellef sayısının toplam nüfusa oranı açısından OECD ülkeleri ile bazı seçilmiş diğer ülkeler arasında son sırada yer almaktadır.

GİB verilerine göre 2017 Aralık ayı itibariyle gelir vergisi faal mükellef sayısı 1.877.128 kişidir. TÜİK verilerine göre 2017 sonu itibariyle Türkiye nüfusu 80.810.525 kişidir. İki rakamı oranladığımızda beyannameli gelir vergisi mükellefinin toplam nüfusa oranının %2,32 olduğu anlaşılmaktadır.

Yukarıdaki veri, Türkiye’de muhasebe mesleğine olan talebi azaltan en önemli unsura işaret etmektedir. Hem vergi bilincinin gelişmesi, hem de muhasebe mesleğine olan talep açısından, konunun talep boyutuna da önem verilmesi gereği bulunduğu değerlendirilmektedir.

18.12.2018

Hasan AYKIN

vergidosyasi.com