13. DİĞER ALACAKLAR hesap grubu; herhangi bir ticari nedene dayanmadan meydana gelmiş ve en çok bir yıl içinde tahsil edilmesi düşünülen senetli, senetsiz alacaklar ile bu gruba ait şüpheli alacak ve şüpheli alacak karşılığının izlenmesini sağlar.
131 Ortaklardan Alacaklar Hesabı
131 ortaklardan alacaklar hesabı “13-DİĞER ALACAKLAR” hesap grubundan yer alır. Bu hesap grubu; herhangi bir ticari nedene dayanmadan meydana gelmiş ve en çok bir yıl içinde tahsil edilmesi düşünülen senetli, senetsiz alacaklar ile bu gruba ait şüpheli alacak ve şüpheli alacak karşılığının izlenmesini sağlar. Bu grup aşağıdaki hesaplardan oluşur.
131 Ortaklardan alacaklar hesabı, işletmenin esas faaliyet konusu dışındaki işlemleri dolayısı ile (ödünç verme ve benzer nedenlerle ortaya çıkan) ortaklarından alacaklı bulunduğu tutarların izlendiği hesaptır.
131 Ortaklardan Alacaklar Hesabının İşleyişi
Ortaklara borç verme ve benzer nedenlerle ortaklardan alacak doğması halinde bu 131 ortaklardan alacaklar hesabına borç, işletmenin söz konusu alacağı tahsil etmesi durumunda 131 no.lu hesaba alacak kaydedilir.
131 Ortaklardan Alacaklar Hesabının borç bakiyesi vermesi, ortağın işletmeye borçlu olması anlamını taşımaktadır.
Bölümlenmesi
Ortaklardan alacaklar hesabı toplu hesaptır. Her ortaktan alacak için ortaklardan alacaklar hesabı yardımcı defterlerde izlenir. İşletme ihtiyaçlarına göre gruplamalar da yapılabilir.
131 ORTAKLARDAN ALACAKLAR HESABI
131.001 Ahmet Akmaz
131.002 Mehmet Pekmez
131.003 Selami Gelmez
131 Ortaklardan Alacaklar Hesabının Değerlemesi
TL cinsinden alacaklar mukayyet (kayıtlı) değeri ile değerlenir.
Döviz cinsinden alacaklar, alacağın doğduğu gün döviz alış kuru üzerinden değerlenerek hesaba geçirilir. Alacağın tahsili veya dönem sonu değerlemesi aşamasında lehe veya aleyhe oluşan farklar için ilgili gelir tablosu hesapları (646,656) kullanılarak 131 no.lu hesaba yansıtılır.
İlgili Mevzuat VUK:
“Yabancı Paralar
Madde 280
(Değişik birinci fıkra: 26/6/1964 – 485/7 md.) Yabancı paralar borsa rayici ile değerlenir. Borsa rayicinin takarrüründe muvazaa olduğu anlaşılırsa bu rayiç yerine alış bedeli esas alınır.
Yabancı paranın borsada rayici yoksa, değerlemeye uygulanacak kur Maliye Bakanlığınca tesbit olunur.
(Değişik: 22/7/1998 – 4369/7 md.) Bu madde hükmü yabancı para ile olan senetli veya senetsiz alacaklar ve borçlar hakkında da caridir. Bunlardan vadesi gelmemiş senede bağlı alacak ve borçlar, bu Kanunun 281 ve 285 inci maddeleri uyarınca değerleme günü kıymetine irca edilebilir. Ancak senette faiz oranının yazılı olmadığı durumlarda değerleme gününde geçerli olan Londra Bankalar Arası Faiz Oranı (LİBOR) esas alınır.”
Ülkemizde yabancı para borsası mevcut olmadığından yabancı para değerlemeleri Maliye Bakanlığınca belirlenecek kurlar üzerinden yapılacaktır. Maliye Bakanlığınca kur tespiti yapılmayan durumlarda TC Merkez Bankasınca tespit ve ilan olunan döviz alış kurları değerlemede dikkate alınacaktır.
131 No.lu Hesaba İlişkin Örnek Muhasebe Kayıtları
Örnek: İşletme 10.01.2019 tarihinde ortaklarından Mehmet PEKMEZ’e 2.000 TL borç para vermiştir. Söz konusu borç ortak tarafından 20.03.2019 tarihinde nakit olarak işletmeye ödenmiştir.
—————— 10.01.2019 ———————
131 ORTAKLARDAN ALACAKLAR 2.000
131.01 Mehmet Pekmez
100 KASA 2.000
Ortaklardan Mehmet Pekmez’e borç verilmesi
—————— / ———————
—————— 20.03.2019 ———————
100 KASA 2.000
131 ORTAKLARDAN ALACAKLAR 2.000
131.01 Mehmet Pekmez
Ortaklardan Mehmet Pekmez’in borcunu ödemesi
—————— / ———————
Ortaktan döviz cinsi alacağın önem sonunda değerlemesine ilişkin örnek:
Örnek: Ortak Ahmet Akmaz işletmeden 20.10.2018 tarihinde 1.000 dolar borç almıştır. ilgili tarihte dolar kuru 1 dolar=5.20 TL’dir. 31.12.2018 tarihinde dolar kuru 5,60 TL’dir.
—————— 20.10.2018 ———————
131 ORTAKLARDAN ALACAKLAR 5.200
131.02 Ahmet Akmaz
100 KASA 5.200
Ortaklardan Ahmet Akmaz’a borç verilmesi
—————— / ———————
—————— 31.12.2018 ———————
131 ORTAKLARDAN ALACAKLAR 400
131.02 Ahmet Akmaz
646 KAMBİYO KÂRLARI 400
Ortaklardan Ahmet Akmaz’dan alacağın değerleme kaydı.
(1.000X5,60)-(1.000X5,20)=400
—————— / ———————
Anonim ve Limited Şirket Ortaklarının Şirkete Borçlanma Yasağı ve Aykırı Davranışın Cezası
31.08.2019
Hasan AYKIN
vergidosyasi.com
Categories: MUHASEBE AKADEMİ
1 reply »