Nezaket ilkesi; kamu görevlilerinin birbirine ve vatandaşa karşı saygılı davranmalarını, kibar, yardımsever ve iş birliği içerisinde hareket etmelerini, işlerini zamanında yapmalarını, vatandaşın sorununu anlamak ve çözüm yolu üretmek için samimi bir çaba içinde olmalarını ifade eder.

Bu ilke,

Kamu görevlilerinin her türlü faaliyetlerinde, tutum ve davranışlarında saygılı ve kibar davranmasını,

İdarenin vatandaş odaklı hareket etmesini, kamu görevlilerinin dile getirilen sorunu anlayarak ve çözüm yolu bulmaya çalışarak kişileri doğru yönlendirmesini,

Kamu görevlilerinin nezaket ilkesine aykırı davranışı sonucu kişilerin hak veya menfaatinin olumsuz etkilenmesi durumunda, nezaket ilkesine aykırı davranışlarının ivedilikle önüne geçilmesi ve ilgilisinden özür dilenmesini

gerektirir.

İdarenin muhataplarının taleplerini değerlendirirken takınması gereken tavır ve sahip olması gereken üslup konusunda genel bir çerçeve çizen nezaket ilkesi çeşitli hukuki metinlere konu olmuştur. 6328 sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu Kanununun “Kurumun görevleri” başlıklı 5’inci maddesinde, Kurumun idarenin işleyişi ile ilgili şikâyet üzerine, idarenin eylem ve işlemlerinin yanı sıra tutum ve davranışlarını da inceleyebildiği ifade edilmiştir.

657 sayılı Devlet Memurları Kanununun “Disiplin cezalarının çeşitleri ile ceza uygulanacak fiil ve haller” başlıklı 125’inci maddesinde ve 7068 sayılı Genel Kolluk Disiplin Hükümleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Kabul Edilmesine Dair Kanunun “Disiplin cezası verilecek fiiller” başlıklı 8’inci maddesinde, kamu görevlilerinin görev sırasında, nezakete aykırı şekilde davranışta bulunmaları müeyyideye tabi kılınmıştır.

Kamu Görevlileri Etik Davranış İlkeleri ile Başvuru Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğin “Nezaket ve saygı” başlıklı 11’inci maddesinde, “Kamu görevlileri, üstleri, meslektaşları, astları, diğer personel ile hizmetten yararlananlara karşı nazik ve saygılı davranırlar ve gerekli ilgiyi gösterirler, konu yetkilerinin dışındaysa ilgili birime veya yetkiliye yönlendirirler.”
hükmüne yer verilmiştir.

Avrupa Doğru İdari Davranış Yasasının “Nezaket” başlıklı 12’nci maddesinde, yetkilinin kamu ile ilişkilerinde hizmetkâr, doğru, nazik ve ulaşılabilir olacağı, yetkilinin mektupları, telefonları ve e-posta mesajlarını yanıtlarken mümkün olduğunca yardımcı olmaya gayret göstereceği ve sorulan soruları mümkün olduğunca eksiksiz ve doğru bir şekilde yanıtlayacağı; kendisine sorumlulukları dışındaki bir konuyla ilgili bir başvuru yapıldığında, vatandaşı konuyla ilgili yetkiliye yönlendireceği, herhangi bir kamu üyesinin hak veya menfaatlerini olumsuz şekilde etkileyen bir hata meydana geldiği
takdirde, yetkilinin ilgili kişiden özür dileyeceği ve hatasından kaynaklanan olumsuz etkileri en hızlı şekilde düzeltmeye çaba göstereceği ve Yasanın 19’uncu maddesi hükümleri uyarınca ilgili kişiyi temyiz hakları konusunda bilgilendireceği belirtilmektedir.

“AB Memurlarına Yol Gösterecek Olan Kamu Hizmeti İlkeleri”nde nezaket ilkesi “Diğerlerine Saygı” başlığı altında düzenlenmektedir. Bu ilkenin gereği olarak da memurların, birbirlerine ve vatandaşlara karşı saygılı hareket
etmeleri, kibar, yardımsever, işbirliği içinde olmaları, işlerini zamanında yapmaları, diğer kişilerin ne söylediğini anlamak için gerçek bir çaba göstermeleri ve sade bir dil kullanarak kendilerini açıkça ifade etmeleri gerektiği hususlarına vurgu yapılmaktadır.

Kaynak: iyi-yonrtim-ilkeleri-turkce.pdf.pdf (ombudsman.gov.tr)