Ek mali yükümlülük ile ilgili Anayasal düzenleme Anayasanın 167/2. maddesinde yer almaktadır. Anayasanın 167 nci maddesinin ikinci fıkrası uyarınca, “Dış ticaretin ülke ekonomisinin yararına olmak üzere düzenlenmesi amacıyla ithalat, ihracat ve diğer dış ticaret işlemleri üzerine vergi ve benzeri yükümlülükler dışında ek mali yükümlülükler koymaya ve bunları kaldırmaya kanunla Cumhurbaşkanına yetki verilebilir.”

Bu kapsamda Dış Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında 2979 sayılı Kanunla Cumhurbaşkanına ek mali yükümlülük konusunda yetki verilmiştir.

Ek mali yükümlülük, 2976 sayılı Dış Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun’a dayanılarak Bakanlar Kurulu Kararı ile dış ticaretin ülke ekonomisinin yararına düzenlenmesini sağlamak amacıyla ithalat işlemleri üzerine vergi ve benzeri yükümlülükler dışında konulan ek yükümlülükleri ifade etmektedir.

Ek Mali Yükümlülük getirmek ise,  Yerli üreticinin korunması ve ithalattan kaynaklanacak vergi kayıplarının önlenmesi amacıyla, işleme konu eşyanın ithalatı gümrük vergisi dışında benzer etki yaratan ek mali yükümlülük uygulamasına tabi tutmadır. Gözetim Uygulaması gibi ek mali yükümlülük de ithalatı kısıtlayıcı önlemler arasında yer almaktadır.

Varlık amacı uluslararası ticaret anlaşmaları nedeniyle gümrük vergilerinde değişikliğe gitmek oldukça zordur. Bu nedenle, yerli üreticinin korunması veya ithalattan kaynaklanacak vergi kayıplarının önlenmesi amacıyla, bahsi geçen uluslararası anlaşmalara da bağlı kalmak kaydıyla, ticarete konu eşyanın ithalatında ek mali yükümlülük denilen uygulamaya gidilmesi söz konusu olmaktadır.

Örneğin ithalatta alınan Toplum Konut Fonu bir ek mali yükümlülüktür.

10.04.2021

Hasan AYKIN

vergidosyasi.com