Wagner Kanunu, kamu harcamalarındaki artış trendini açıklamaya yönelik teorilerden birisidir.
Wagner kanununa göre, kamu harcamaları milli gelire kıyasla daha hızlı bir artış eğilimi içerisindedir. Alman iktisatçı Adolph Wagner, gelişmiş ülkelerde kişi başına düşen gelir arttıkça, sosyal gelişmelere paralel olarak bu ülkelerde kamunun ekonomi içindeki payının büyümesinin kaçınılmaz olduğunu ileri sürmüştür. Kamu harcamalarındaki artış eğilimi Wagner tarafından ileri sürüldüğü için kamu harcamalarındaki artış kanunu Wagner Kanunu olarak isimlendirilmektedir.
19. yy sonlarında Wagner, kamu faaliyetlerinin artışı ve ekonomik büyüme arasında uzun dönemli bir etkileşimin varlığına ilişkin görüşler ileri sürmüştür. Wagner, sanayileşme sürecinde, kişi başı reel gelir artışına bağlı olarak kamu harcamalarının
artacağına vurgu yapmıştır. Ona göre, bu hipotezi destekleyen üç temel gerekçe bulunmaktadır: Bunlardan birincisi, sanayileşme sürecinde devletin idari ve düzenleyici fonksiyonlarının özel sektör faaliyetlerini ikame edecek olmasıdır. İkincisi, ekonomik büyümeye bağlı olarak gelir elastikiyetindeki değişmenin sosyo-kütürel nitelikli kamusal mal talebini canlandıracak olmasıdır. Üçüncüsü ise sanayileşen toplumun refahına katkı yapacak ve özel sektör tarafından karşılanamayacak boyuttaki projelere kamusal finansmanın sağlanması gerekliliğidir (U.SELEN, K. ERYİĞİT, Maliye Dergisi y Sayı 156 y Ocak-Haziran 2009).
Gelişmiş ülkelerdeki kamu harcamalarında görülen bu artış üç temel nedene dayandırılmaktadır (Tanzi ve Schuknecht, 1995; IMF, 2000: 171- 178; Arısoy, 2005: 65). Birinci neden, iktisadi kalkınma ile birlikte kültürel ve toplumsal refahı yakından ilgilendiren harcamaların artmasıdır. Bunun gerekçesi, eğitim, kültür ve sağlık hizmetleri gibi kamusal malların gelir talep esnekliğinin yüksek olmasıdır. Wagner Kanununa göre kamusal malların gelir esnekliği yüksek olduğu için, kamusal mal talebi gelirdeki artışa bağlı olarak, her fiyat seviyesinde artacaktır. (U.SELEN, K. ERYİĞİT, Maliye Dergisi y Sayı 156 y Ocak-Haziran 2009).
Categories: GENEL