Bilindiği üzere, tekdüzen muhasebe sisteminde hesaplar;

• BİLANÇO HESAPLARI:
  • 1- DÖNEN VARLIKLAR
  • 2- DURAN VARLIKLAR
  • 3- KISA VADELİ YABANCI KAYNAKLAR
  • 4- UZUN VADELİ YABANCI KAYNAKLAR
  • 5- ÖZ KAYNAKLAR
• 6- GELİR TABLOSU HESAPLARI
• 7- MALİYET HESAPLARI
• 9- NAZIM HESAPLAR

olarak gruplandırılır.

Maliyet hesapları, mal ve hizmetlerin planlanan biçim ve niteliğe getirilmesi için yapılan giderlerin toplandığı ve maliyet unsurlarına dönüştürülerek izlendiği hesaplardır.

Bu bölümde yer alan gider hesapları uygulamada esneklik sağlamak üzere iki seçenek halinde 7/A ve 7/B olarak sunulmuştur. 7/A seçeneğinde giderler defter-i kebirde fonksiyon esasına göre, 7/B seçeneğinde ise çeşit esasına göre belirlenmiştir. Bu suretle, işletmelere giderlerin bölümlenmesinde ve defter-i kebirde izlenmesinde kendi organizasyon yapılarına, büyüklüklerine ve ihtiyaçlarına göre düzenleyebilmeleri için kolaylık sağlanmış, farklı maliyet hesaplama yöntemlerine uyulabilmesi açısından da geniş bir esneklik tanınmıştır.

Maliyet Hesap Grupları aşağıdaki gibidir:

• 70 Maliyet Muhasebesi Bağlantı Hesapları (Maliyet muhasebesinin genel muhasebeden bağımsız çalışması durumunda bu grup çalıştırılır.)
• 71 Direkt İlkmadde Ve Malzeme Giderleri
• 72 Direkt İşçilik Giderleri
• 73 Genel Üretim Giderleri
• 74 Hizmet Üretim Maliyeti
• 75 Araştırma Geliştirme Giderleri
• 76 Pazarlama Satış ve Dağıtım Giderleri
• 77 Genel Yönetim Giderleri
• 78 Finansman Giderleri
• 79

Bu bölümde yer alan Maliyet Hesap Gruplarının her biri defter-i kebir hesabı düzeyinde gider hesapları, yansıtma hesapları ve fark hesapları olarak bölümlenir.

GİDER HESAPLARI :

Bu hesaplar; dönem içinde yapılan ve tahakkuk ettirilen giderlerin izlendiği ve borçlarına kaydedildiği hesaplardır. Gider hesaplarına yapılacak kayıtlara ilişkin olarak düzenlenecek muhasebe fişlerinde gider yerleri ve gider çeşitleri hesaplarına ait numaralar birlikte yazılır.

GİDER YANSITMA HESAPLARI :

Bu hesaplar, “fiili maliyetlerin” uygulandığı durumlarda gider hesaplarında toplanan giderlerin tümünün; önceden saptanmış maliyet yöntemlerinin kullanılması durumunda ise, bunlara göre saptanan giderlerin ilgili hesaplara yansıtılmasını sağlamak amacıyla kullanılır.

FARK HESAPLARI :

Bu hesaplar, önceden saptanmış maliyet yöntemlerinin uygulanması halinde fiili giderler ile önceden saptanmış giderler arasındaki farkların kaydedildiği hesaplardır. Fark hesapları borç ve alacak kalıntısı verebilir.

7 MALİYET HESAPLARI (7/A SEÇENEĞİ)

70 MALİYET MUHASEBESİ BAĞLANTI HESAPLARI

• 700. MALİYET MUHASEBESİ BAĞLANTI HESABI
• 701. MALİYET MUHASEBESİ YANSITMA HESABI

71 DİREKT İLKMADDE VE MALZEME GİDERLERİ

• 710. DİREKT İLKMADDE VE MALZEME GİDERLERİ
• 711. DİREKT İLKMADDE VE MALZEME YANSITMA HESABI
• 712. DİREKT İLKMADDE VE MALZEME FİYAT FARKI
• 713. DİREKT İLKMADDE VE MALZEME MİKTAR FARKI

72 DİREKT İŞÇİLİK GİDERLERİ

• 720. DİREKT İŞÇİLİK GİDERLERİ
• 721. DİREKT İŞCİLİK GİDERLERİ YANSITMA HESABI
• 722. DİREKT İŞÇİLİK ÜCRET FARKLARI
• 723. DİREKT İŞÇİLİK SÜRE (ZAMAN) FARKLARI

73 GENEL ÜRETİM GİDERLERİ

• 730. GENEL ÜRETİM GİDERLERİ
• 731. GENEL ÜRETİM GİDERLERİ YANSITMA HESABI
• 732. GENEL ÜRETİM GİDERLERİ BÜTÇE FARKLARI
• 733. GENEL ÜRETİM GİDERLERİ VERİMLİLİK FARKLARI
• 734. GENEL ÜRETİM GİDERLERİ KAPASİTE FARKLARI

74 HİZMET ÜRETİM MALİYETİ

• 740. HİZMET ÜRETİM MALİYETİ
• 741. HİZMET ÜRETİM MALİYETİ YANSITMA HESABI
• 742. HİZMET ÜRETİM MALİYETİ FARK HESAPLARI

75 ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME GİDERLERİ

• 750. ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME GİDERLERİ
• 751. ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME GİDERLERİ YANSITMA HESABI
• 752. ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME GİDER FARKLARI

76 PAZARLAMA SATIŞ YE DAĞITIM GİDERLERİ

• 760. PAZARLAMA SATIŞ VE DAĞITIM GİDERLERİ
• 761. PAZARLAMA SATIŞ VE DAĞITIM GİDERLERİ YANSITMA HESABI
• 762. PAZARLAMA SATIŞ VE DAĞITIM GİDERLERİ FARK HESABI

77 GENEL YÖNETİM GİDERLERİ

• 770. GENEL YÖNETİM GİDERLERİ
• 771. GENEL YÖNETİM GİDERLERİ YANSITMA HESABI
• 772. GENEL YÖNETİM GİDER FARKLARI HESABI

78 FİNANSMAN GİDERLERİ

• 780. FİNANSMAN GİDERLERİ
• 781. FİNANSMAN GİDERLERİ YANSITMA HESABI
• 782. FİNANSMAN GİDERLERİ FARK HESABI

79 GİDER ÇEŞİTLERİ (7/B SEÇENEĞİ)

• 790. İLKMADDE VE MALZEME GİDERLERİ
• 791. İŞÇİ ÜCRET VE GİDERLERİ
• 792. MEMUR ÜCRET VE GİDERLERİ
• 793. DIŞARIDAN SAĞLANAN FAYDA VE HİZMETLER
• 794. ÇEŞİTLİ GİDERLER
• 795. VERGİ, RESİM VE HARÇLAR
• 796. AMORTİSMANLAR VE TÜKENME PAYLARI
• 797. FİNANSMAN GİDERLERİ
• 798. GİDER ÇEŞİTLERİ YANSITMA HESABI
• 799. ÜRETİM MALİYET HESABI

İşletme Giderlerinin Ana Hesaplar Arasındaki Akışı aşağıda sunulmuştur. (1)