Büyük ve Orta Boy İşletmeler İçin Finansal Raporlama Standardı (BOBİ FRS) Nedir?

Büyük ve Orta Boy İşletmeler için Finansal Raporlama Standardı (BOBİ FRS), bağımsız denetime tâbi olup Türkiye Finansal Raporlama Standartlarını (TFRS) uygulamayan işletmelerin uygulayacakları finansal raporlama çerçevesidir. BOBİ FRS’nin amacı gerçeğe uygun, finansal bilgi ihtiyacına uygun ve karşılaştırılabilir finansal tablolar düzenlenmesini sağlamaktır.

BOBİ FRS, bağımsız denetime tabi olup TFRS uygulamayan işletmelerde MSUGT ve İlave Hususlar’ın yerini alacaktır. Diğer bir ifadeyle, bağımsız denetime tabi olup TFRS uygulamayan şirketlerin TTK uyarınca genel kurullarına sunulacak finansal tablolarının hazırlanmasında esas alınacak finansal raporlama çerçevesi BOBİ FRS olacaktır. Ayrıca, BOBİ FRS’nin genel olarak KAYİK’ler dışındaki bağımsız denetime tâbi tüm şirketlerin bağımsız denetimlerinde kıstas oluşturacak olması sebebiyle uluslararası standartlarda bir finansal raporlama ve bağımsız denetimin sağlanması açısından ülkemiz adına önemli bir adım olacaktır.

BOBİ FRS Finansal Tablolar

BOBİ FRS kapsamında finansal tablolar asgari olarak aşağıdakilerden oluşur:

a) Finansal Durum Tablosu,
b) Kâr veya Zarar Tablosu,
c) Nakit Akış Tablosu,
ç) Özkaynak Değişim Tablosu ve
d) Önemli muhasebe politikalarını ve diğer açıklayıcı bilgileri içeren dipnotlar.

BOBİ Finansal Tabloların Amaçları

Finansal tabloların amacı, işletmenin finansal durumu, finansal performansı ve nakit
akışları hakkında ilgili tarafların alacakları kararlarda faydalı olacak nitelikte finansal
bilgi sunmaktır. Finansal tablolar ayrıca, yöneticilerin işletmenin kaynaklarını ne
etkinlikte kullandıklarını gösteren bilgiler sağlar.

Finansal tablolar; işletmelerin varlıklarını, yükümlülüklerini, özkaynaklarını, faaliyet sonuçlarını ve nakit akışlarını gerçeğe uygun bir biçimde yansıtacak şekilde sunulur. Gerçeğe uygun sunumun sağlanması açısından bu Standart hükümlerinin uygulanmasının yeterli olmadığı değerlendirildiğinde, bu amacın sağlanması için gerekli görülen ek bilgiler finansal tablo dipnotlarında verilir.

Faydalı Finansal Bilginin Özellikleri

Faydalı finansal bilginin özellikleri;

• İhtiyaca uygunluk,
• Gerçeğe uygun sunum,
• Anlaşılabilirlik,
• Karşılaştırılabilirlik ve
• Zamanında sunumdur.

İhtiyaca uygunluk ve gerçeğe uygun sunum faydalı finansal bilginin temel özellikleri iken, anlaşılabilirlik, karşılaştırılabilirlik ve zamanında sunum destekleyici özellikleridir.

İhtiyaca Uygunluk

Finansal tablolarda sunulan bilginin finansal tablo kullanıcılarının karar alma ihtiyaçlarını karşılayacak nitelikte olması gerekir. Finansal bilginin; geçmişteki, bugünkü ve gelecekteki olayları değerlendirmelerine yardımcı olmak, geçmiş değerlendirmelerini doğrulamak veya düzeltmek suretiyle finansal tablo kullanıcılarının kararlarını etkileme gücüne sahip olması durumunda ihtiyaca uygun olduğu kabul edilir.

Bir bilginin verilmemesinin veya yanlış verilmesinin finansal tablo kullanıcılarının finansal tablolara dayanarak verecekleri kararları etkilemesi bekleniyorsa bu bilgi önemlidir. Bilginin önemli olup olmadığının belirlenmesinde ilgili kalemin tutar olarak büyüklüğünün yanı sıra niteliğinin de göz önünde bulundurulması gerekir. Önemlilik ihtiyaca uygunluğun işletmeye özgü hali olduğundan ayrı bir özellik olarak değerlendirilmemektedir.

Gerçeğe Uygun Sunum

Finansal bilgi, açıklamayı amaçladığı ekonomik olayları gerçeğe uygun bir şekilde sunmalıdır.

Gerçeğe uygun sunum, işlem ve olayların etkilerinin; varlık, yükümlülük, gelir ve gider tanımlarına ve muhasebeleştirme koşullarına uygun olarak sunulmasıdır. Gerçeğe uygun bir sunumun tam anlamıyla sağlanabilmesi için bilginin tam, tarafsız ve hatasız olması, aynı zamanda işlem ve olayların sadece yasal görünümünü değil özünü yansıtması gerekir.

Anlaşılabilirlik

Finansal bilgiler; işletme faaliyetleri ve ekonomik faaliyetler ile muhasebe hakkında makul seviyede bilgisi olan, bu bilgileri dikkatli ve özenli bir şekilde analiz eden kullanıcılar tarafından anlaşılabilecek şekilde sunulmalıdır.

Karşılaştırılabilirlik

Karşılaştırılabilirlik, kullanıcıların kalemler arasındaki benzerlikleri ve farklılıkları belirleyebilmesini ve anlayabilmesini sağlar. Dolayısıyla benzer işlem ve olayların finansal etkilerinin ölçümü ve gösterimi, dönemler itibarıyla ve diğer işletmelerin ölçüm
ve gösterimleriyle tutarlı olmalıdır. Karşılaştırılabilirliğin sağlanması amacıyla, uygulanan muhasebe politikaları, bu politikalarda meydana gelen değişiklikler ve bu değişikliklerin etkileri hakkında kullanıcıların bilgilendirilmesi gerekir.

Zamanında Sunum

Zamanında sunum; finansal bilginin, finansal tablo kullanıcılarının kararlarını etkileyebileceği zamanda mevcut olmasıdır.

BOBİ FRS Genel Finansal Raporlama İlkeleri

İşletmenin Sürekliliği

İşletme yönetimi finansal tabloları hazırlarken işletmenin faaliyetlerini devam ettirebilme gücünü değerlendirir. Yönetimin, işletmeyi tasfiye etme veya ticari faaliyetlerine son verme niyetinin ya da zorunluluğunun bulunmadığı durumlarda finansal tablolar işletmenin sürekliliği varsayımına dayanılarak hazırlanır.

Yönetim işletmenin sürekliliği varsayımının geçerli olup olmadığını değerlendirirken raporlama dönemi sonundan itibaren en az on iki aylık dönemi kapsayacak şekilde gelecek hakkında elde edilebilen bütün bilgileri dikkate alır. Yönetim bu değerlendirmeyi yaparken işletmenin faaliyetlerini devam ettirebilmesini ciddi şekilde şüpheli hale getirebilecek şartlarla ilgili önemli belirsizlikleri tespit ederse bu belirsizlikleri dipnotlarda açıklar.

Yönetimin işletmeyi tasfiye etme veya ticari faaliyetine son verme niyetinin ya da zorunluluğunun bulunması durumunda finansal tablolar farklı bir esasa göre hazırlanır.
Bu durumda işletmenin sürekliliği varsayımının kullanılmadığı, finansal tabloların hazırlanmasında hangi esasın kullanıldığı ve işletmenin sürekliliği varsayımının neden geçerli olmadığı dipnotlarda açıklanır.

Tahakkuk Esası
1.16 Nakit Akış Tablosu hariç, tüm finansal tablolar tahakkuk esasına göre düzenlenir.
Tahakkuk esası, nakit giriş ve çıkışlarının gerçekleştiği döneme bakılmaksızın, işlem
ve olayların işletmenin ekonomik varlık ve kaynaklarına etkileri gerçekleştiğinde
finansal tablolarda gösterilmesini gerektirir.
İhtiyatlılık
1.17 İhtiyatlılık, belirsizlikler nedeniyle tahmin yapılması gereken hallerde varlık ve
gelirlerin olduğundan daha fazla, yükümlülük ve giderlerin ise olduğundan daha düşük
belirlenmemesi için gerekli dikkatin gösterilmesini ifade eder. Bununla birlikte, ihtiyatlı
bir tutum içinde olmak kasıtlı olarak varlıkların veya gelirlerin olduğundan daha düşük,
yükümlülüklerin veya giderlerin de olduğundan daha fazla belirlenmesine izin vermez.
Dolayısıyla ihtiyatlılığın gerçeğe uygun sunumu engellememesi gerekir.
1.18 İhtiyatlı bir tutumun gereği olarak özellikle,
a) Sadece dönem sonu itibarıyla oluşmuş kâr finansal tablolara alınabilir,
b) İlgili olduğu raporlama dönemine veya bundan bir önceki raporlama dönemine ait
olan tüm yükümlülükler dönem sonu ile Finansal Durum Tablosunun düzenlendiği
tarih arasında belirgin hale gelseler dahi finansal tablolara alınır,
c) Raporlama döneminde kâr ya da zarar edildiğine bakılmaksızın tüm negatif değer
düzeltmeleri finansal tablolara alınır.
Finansal Tabloların Sunumunda Önemlilik
1.19 Nitelik veya fonksiyonları itibarıyla benzer özelliklere sahip işlem ve olayların bir araya
getirilmesiyle oluşturulan her bir önemli hesap sınıfı finansal tablolarda ayrı olarak
gösterilir. Münferit bir finansal tablo kaleminin önemli olup olmadığı benzer diğer
kalemlerle karşılaştırılmak suretiyle belirlenir.
1.20 Bir kalemin tek başına önemli olmaması durumunda, bu kalem finansal tablolarda ya da
dipnotlarda diğer benzer kalemlerle birleştirilebilir. Bununla birlikte finansal tablolarda
ayrı olarak sunulacak kadar önemli olmayan bir kalemin dipnotlarda ayrı olarak
sunulması gerekebilir.
5
Mahsup Yasağı
1.21 Bu Standartla zorunlu tutulan veya izin verilen hâller dışında, varlık ve yükümlülükler
veya gelir ve giderler birbirlerinden mahsup edilemez.
Raporlamanın Sıklığı
1.22 Finansal tabloların yılda en az bir defa sunulması gerekir. Raporlama dönemi sonunun
değişmesi sonucu yıllık finansal tabloların bir yıldan daha uzun ya da daha kısa bir süre
için sunulması durumunda, aşağıdaki hususlar dipnotlarda açıklanır:
a) İşletmenin raporlama döneminin değiştiği,
b) Daha uzun veya daha kısa bir dönem kullanılmasının nedeni ve
c) Finansal tablolarda yer alan tutarların (dipnotlar da dâhil olmak üzere) tam
anlamıyla karşılaştırılabilir olmadığı.
Karşılaştırmalı Bilgi
1.23 Aksine bir hüküm bulunmadıkça, cari dönem finansal tablolarında yer alan tutarların
tamamının önceki döneme ilişkin tutarlarla birlikte karşılaştırmalı olarak sunulması
gerekir. Cari dönem finansal tablolarının anlaşılması açısından gerekli olduğu
durumlarda, dipnotlarda yer alan açıklayıcı nitelikteki bilgiler için de karşılaştırmalı
bilgi verilir.
1.24 Karşılaştırmalı sunum bakımından, Finansal Durum Tablosu, Kâr veya Zarar Tablosu,
Nakit Akış Tablosu, Özkaynak Değişim Tablosu ve bunlara ilişkin dipnotlar her biri en
az iki raporlama dönemini kapsayacak şekilde sunulur.
1.25 Cari döneme ait tutarların önceki döneme ait tutarlarla karşılaştırılabilir olmaması
durumunda, bu husus gerekçeleriyle birlikte dipnotlarda açıklanır.
Sunumda Tutarlılık
1.26 Finansal tablo kalemlerinin sunumunda ve sınıflandırılmasında dönemler itibarıyla
herhangi bir değişiklik yapılamaz. Ancak, işletmenin varlıklarının, yükümlülüklerinin,
özkaynaklarının, faaliyet sonuçlarının ve nakit akışlarının gerçeğe uygun bir şekilde
sunumunun sağlanması amacıyla, istisnai durumlarda bu ilke uygulanmayabilir. Bu
ilkeden sapma, gerekçeleriyle birlikte dipnotlarda açıklanır.
BÖLÜM 1
4
hazırlanmasında hangi esasın kullanıldığı ve işletmenin sürekliliği varsayımının neden
geçerli olmadığı dipnotlarda açıklanır.
Tahakkuk Esası
1.16 Nakit Akış Tablosu hariç, tüm finansal tablolar tahakkuk esasına göre düzenlenir.
Tahakkuk esası, nakit giriş ve çıkışlarının gerçekleştiği döneme bakılmaksızın, işlem
ve olayların işletmenin ekonomik varlık ve kaynaklarına etkileri gerçekleştiğinde
finansal tablolarda gösterilmesini gerektirir.
İhtiyatlılık
1.17 İhtiyatlılık, belirsizlikler nedeniyle tahmin yapılması gereken hallerde varlık ve
gelirlerin olduğundan daha fazla, yükümlülük ve giderlerin ise olduğundan daha düşük
belirlenmemesi için gerekli dikkatin gösterilmesini ifade eder. Bununla birlikte, ihtiyatlı
bir tutum içinde olmak kasıtlı olarak varlıkların veya gelirlerin olduğundan daha düşük,
yükümlülüklerin veya giderlerin de olduğundan daha fazla belirlenmesine izin vermez.
Dolayısıyla ihtiyatlılığın gerçeğe uygun sunumu engellememesi gerekir.
1.18 İhtiyatlı bir tutumun gereği olarak özellikle,
a) Sadece dönem sonu itibarıyla oluşmuş kâr finansal tablolara alınabilir,
b) İlgili olduğu raporlama dönemine veya bundan bir önceki raporlama dönemine ait
olan tüm yükümlülükler dönem sonu ile Finansal Durum Tablosunun düzenlendiği
tarih arasında belirgin hale gelseler dahi finansal tablolara alınır,
c) Raporlama döneminde kâr ya da zarar edildiğine bakılmaksızın tüm negatif değer
düzeltmeleri finansal tablolara alınır.
Finansal Tabloların Sunumunda Önemlilik
1.19 Nitelik veya fonksiyonları itibarıyla benzer özelliklere sahip işlem ve olayların bir araya
getirilmesiyle oluşturulan her bir önemli hesap sınıfı finansal tablolarda ayrı olarak
gösterilir. Münferit bir finansal tablo kaleminin önemli olup olmadığı benzer diğer
kalemlerle karşılaştırılmak suretiyle belirlenir.
1.20 Bir kalemin tek başına önemli olmaması durumunda, bu kalem finansal tablolarda ya da
dipnotlarda diğer benzer kalemlerle birleştirilebilir. Bununla birlikte finansal tablolarda
ayrı olarak sunulacak kadar önemli olmayan bir kalemin dipnotlarda ayrı olarak
sunulması gerekebilir.
5
Mahsup Yasağı
1.21 Bu Standartla zorunlu tutulan veya izin verilen hâller dışında, varlık ve yükümlülükler
veya gelir ve giderler birbirlerinden mahsup edilemez.
Raporlamanın Sıklığı
1.22 Finansal tabloların yılda en az bir defa sunulması gerekir. Raporlama dönemi sonunun
değişmesi sonucu yıllık finansal tabloların bir yıldan daha uzun ya da daha kısa bir süre
için sunulması durumunda, aşağıdaki hususlar dipnotlarda açıklanır:
a) İşletmenin raporlama döneminin değiştiği,
b) Daha uzun veya daha kısa bir dönem kullanılmasının nedeni ve
c) Finansal tablolarda yer alan tutarların (dipnotlar da dâhil olmak üzere) tam
anlamıyla karşılaştırılabilir olmadığı.
Karşılaştırmalı Bilgi
1.23 Aksine bir hüküm bulunmadıkça, cari dönem finansal tablolarında yer alan tutarların
tamamının önceki döneme ilişkin tutarlarla birlikte karşılaştırmalı olarak sunulması
gerekir. Cari dönem finansal tablolarının anlaşılması açısından gerekli olduğu
durumlarda, dipnotlarda yer alan açıklayıcı nitelikteki bilgiler için de karşılaştırmalı
bilgi verilir.
1.24 Karşılaştırmalı sunum bakımından, Finansal Durum Tablosu, Kâr veya Zarar Tablosu,
Nakit Akış Tablosu, Özkaynak Değişim Tablosu ve bunlara ilişkin dipnotlar her biri en
az iki raporlama dönemini kapsayacak şekilde sunulur.
1.25 Cari döneme ait tutarların önceki döneme ait tutarlarla karşılaştırılabilir olmaması
durumunda, bu husus gerekçeleriyle birlikte dipnotlarda açıklanır.
Sunumda Tutarlılık
1.26 Finansal tablo kalemlerinin sunumunda ve sınıflandırılmasında dönemler itibarıyla
herhangi bir değişiklik yapılamaz. Ancak, işletmenin varlıklarının, yükümlülüklerinin,
özkaynaklarının, faaliyet sonuçlarının ve nakit akışlarının gerçeğe uygun bir şekilde
sunumunun sağlanması amacıyla, istisnai durumlarda bu ilke uygulanmayabilir. Bu
ilkeden sapma, gerekçeleriyle birlikte dipnotlarda açıklanır.