Öz Sermaye (Öz Kaynak) Nedir?

Öz kaynak olarak da isimlendirilen öz sermaye; işletme sahip veya sahiplerinin işletmedeki payına  verilen isimdir.

Özkaynak, işletmeye ait tüm yükümlülüklerin işletme varlıklarından indirilmesi durumunda geriye kalan varlıklar üzerindeki haklardır. Özkaynak, ortaklar tarafından yapılan yatırımlara, faaliyetlerden elde edilen ve dağıtılmayarak işletmede bırakılan kârların ve kazançların eklenmesi ve faaliyetlerden ortaya çıkan zararlar ile işletme sahiplerine yapılan dağıtımların çıkarılması suretiyle hesaplanan tutarlardan oluşmaktadır.

Öz sermaye; işletme sahip veya ortaklarının bilanço tarihinde işletmeye yapmış oldukları sermaye yatırımlarının tutarını göstermekte ve ödenmiş sermaye ile sermaye yedekleri, kar yedekleri, geçmiş yıllar karları, geçmiş yıllar zararları ve dönem net kar veya zararından oluşmaktadır.

Vergi Usul Kanununun 192 inci maddesine göre öz sermaye; işletmenin sahip olduğu iktisadi kıymetler ile alacakların toplamından borçların düşülmesi sonucu geriye kalan tutardır. İhtiyatlar ve kar bilançoda ayrı olarak gösterilseler dahi öz sermayenin unsurlarından sayılır.

Bu tanım aynı zamanda bilânço esasına göre ticari kazancın tespitinde tahsil esasının değil, tahakkuk esasının geçerli olduğunu açıklamaktadır.

VUK’nun 192. maddesinde yer bulan öz sermaye tanımından anlaşılacağı üzere öz sermayeyi iki şekilde hesaplamak mümkündür. Birinci yönteme göre öz sermaye, aktif toplam ile borçlar arasındaki farktır. İkinci yönteme göre ise, müteşebbisin işletmeye koyduğu varlığın toplamıdır. Birinci yönteme göre öz sermayenin hesaplanması analitik yöntem olarak nitelendirilirken, ikinci yönteme göre öz sermayenin hesaplanması ise sentez yöntemi olarak nitelendirilmektedir.

Tekdüzen hesap planına göre öz kaynaklar; işletme sahip veya ortaklarının bilanço tarihinde işletmeye yapmış oldukları sermaye yatırımlarının tutarını gösteren ödenmiş sermaye ile, Sermaye Yedekleri, Kâr Yedekleri, Geçmiş Yıllar Kârları ve Geçmiş Yıllar Zararları ve Dönemin Net Kâr veya Zararını kapsar.

Ödenmiş Sermaye; İşletmeye tahsis edilen veya işletmelerin ana sözleşmelerinde yer alan ve Ticaret Siciline tescil edilmiş bulunan sermaye tutarının ödenmiş kısmına verilen isimdir.

Ödenmemiş Sermaye: İşletmeye tahsis edilen veya ortaklarca yüklenilen sermayenin henüz ödenmemiş kısmıdır.

Öz sermaye, işletme sahip ya da sahiplerinin işletmenin varlıkları üzerindeki haklarının parasal ifadesidir ve işletmenin faaliyetine bağlı olarak değişmektedir. Öz sermaye, sermaye unsurunu da içine alan ve zaman içinde değişen dinamik bir unsurdur.

Sermaye ise işletme sahip veya sahiplerinin  işletmeye koydukları iktisadi kıymetlerin toplam tutarını göstermekte ve statik bir nitelik taşımaktadır.

vergidosyasi.com

21.01.2018

Abdioğlu, Hasan,
İŞLETMELERDE ÖZ SERMAYE KARŞILAŞTIRILMASI YOLUYLA TİCARİ KARIN HESAPLANMASI