Vergi usul çalışması yapanlar için önemli bir başvuru kaynağı 1949 tarihli ilk Vergi Usul Kanunu’dur (1). Alman mehazlıdır. Bazı düzenlemeleri, zamanla “reform yapıyoruz.” diyerek bozduğumuz mevcut VUK’tan çok ileridir.

Halen yürürlükte olan 213 sayılı 1961 tarihli Vergi Usul Kanunu (2) aslında 1949 sayılı Kanunda bazı değişiklikler içeren bir kanun. 5432 sayılı VUK’ta değişiklik tasarısı olarak başlayan süreç darbe ve sonrasında Milli Birlik Komitesi döneminde, hadi bunu yeni bir kanun numarası ile yayımlayalım noktasına gitmiştir. Böylece 5432 sayılı VUK’ta değişiklik yapan kanun yerine, 1961 sayılı VUK ortaya çıkmıştır.

Milli Birlik Komitesi döneminde VUK’un yasalaşma süreci de evlere şenlik. İlgili Meclis Tutanaklarını okurken karşılaştığım diyaloglarda VUK görüşülürken Maliye Bakanının gelmesine gerek görülmüyor. Ancak tebabetin sosyalize edilmesi kanun tasarısı görüşmesi için Maliye Bakanının bulunması elzem bulunuyor: Tutanaklarda Yer alan diyaloglar aynen aşağıda (3):

“GÜRSOYTRAK SUPHİ — Efendim, dün akşam kabul buyurduğunuz kanunların içinde de vergiye aidolanlar vardı. Bu da tamamiyle vergiye ait bir kanundur. Maliye Bakanını yakından ilgilendirir. Bu sebeple tensıbederseniz, yeni. Maliye Bakanımızı çağıralım. Huzurunuzda izahat versin.

KARAVELİOĞLU KÂMİL — Maliye Vekilinin bu husustaki görüşü alınmıştır. Mütehassıslar da kendilerine izaih ettiler. Bizce bu mevzuda Maliye Vekilinin gelmesine lüzum yoktur. Çünkü şu mevzu ile Maliye Vekilinin hiçbir alâkası mevcut değildir.

GÜRSOYTRAK SUPHİ — Tababetin sosyalize edilmesi mevzuu bu kanundan sonra görüşülecektir. Halbuki Vekilin bu mevzuda bir fİkri vardır. Kendisinin bu itibarla gelmesinii uygun ve zaruri buluyorum.

ÖZKAYA MEHMET ŞÜKRAN —Maliye Vekilinin de fikri alınmış olduğuna göre gelmesine lüzum yoktur.

YURDAKULER MUZAFFER — Amerika’dan biliyorsunuz yeni geldi, bütçe üzerinde çalışıyor. Vaktini almasak daha iyi olur. Sıkışık bir durum olursa çağırırız. Buraya gelişi oradaki çalışması için büyük bir mahzur olacaktır. Müsaade ederseniz yerinde kalsınlar. Şayet değişik bir hal olursa kendisini çağırırız. Suphi Beyden istirham ediyorum; teklifini geri alsınlar.

GÜRSOYTRAK SUPHİ — Ben teklifimi geri ‘alıyorum. Ama tababetin sosyalize edilmesi hakkındaki kanun tasarısı görüşülürken nasıl olsa Maliye Vekilinin bulunması icabet edecektir. “

Bu kısa tarihçe bilgilendirmesini şunun için yaptık: 213 Vergi Usul Kanununda yer alan bir ilke, müessesese veya düzenlemenin tarihsel sürecini incelemek isteyenlerin gitmesi gereken ilk düzenlemenin 213 sayılı Kanunun ilk hali değil; 1949 tarihli VUK’tur.

Araştırmacıların işini kolaylaştırmak adına 1949 tarihli Vergi Usul Kanununun ilk halini sunuyoruz. TIKLAYINIZ LÜTFEN.

26.07.2017

Dr. Hasan AYKIN

SONNOTLAR:
[1] 07.06.1949 tarih 5432 sayılı Vergi Usul Kanunu, 15.06.1949 tarih ve 7233 saylı Resmi Gazetede yayımlanmıştır.

[2] 04.01.1961 tarih ve 213 sayılı Kanun, 10-12 Ocak 1961 tarihli ve 10703-10705 sayılı Resmi Gazetelerde yayımlanmıştır.

(3) Tutanaklara bizzat erişmek isteyenler için link: https://www.tbmm.gov.tr/tutanaklar/TUTANAK/MBK_/d00/c005/mbk_00005070.pdf  Yukarıdaki diyalog 54. sayfada geçiyor.