Merkezi Yönetim bütçe giderleri içinde faiz giderlerinin büyüklüğü Hükumetlerin kullanacağı kaynaklar açısından önem arz eder. Faiz giderlerinin büyüklüğü, hükumetlerin harcama alanında manevra kabiliyetini ve politika üretmesini engeller.

Aşağıda 2000 yılından 2018 yılına faiz giderlerinin gerek bütçe giderleri içindeki büyüklüğü ile GSYH’ya oranları verilmiştir.

Tablo: Faiz Giderlerinin Merkezi Yönetim Bütçesi İçindeki Yeri ve GSYH’ya Oranı (2000-2018)

Yukarıdaki tabloya göre 2001 yılına gelindiğinde toplam bütçe giderinin yüzde 47.2’si faiz gideridir. Faiz giderlerinin GSYH’ya oranı ise %16,7 gibi rekor bir seviyeye ulaşmıştır.

2002 yılından itibaren faiz giderlerinde hızlı bir düşüş trendine girilmiştir. Uygulanan ekonomi programları ve sağlanan siyasi istikrarla birlikte faizler düşmüş ve kamunun faiz yükü azalmıştır.

Bütçe giderleri içinde faiz yükünün azalması ile birlikte, bütçe gelirlerinin yatırım ve transfer kalemleri gibi kalemlere harcanması açısından hükumetin eli rahatlamıştır. 2016 yılında uzun yıllar sonra ilk kez faiz giderlerinin bütçe giderleri içindeki oranı %10’un altına inmiştir.

2018 yılında yaşanan faiz artışı ile birlikte kamunun faiz yükünün tekrar artış trendine girmesi söz konusu olacaktır. Aşağıdaki iki şekildeki veriler bu durumu teyit etmektedir.

Merkezi yönetim bütçe giderlerinin ekonomik sınıflandırmasına göre 2018 Ocak-Temmuz döneminde faiz harcamalarının bütçe giderleri içindeki oranı %9,1 iken, Temmuz ayı için bu oran %13,4’e yükselmiştir. Bütçede 2018 yılı için öngörülen hedefin tutturulması imkansız hale gelmiştir.

Şekil 1: Merkezi Yönetim Bütçe Giderleri Ocak-Temmuz 2018

Kaynak: Bümko

Şekil 2: Merkezi Yönetim Bütçe Giderleri 2018 Temmuz Ayı

Kaynak: Bümko

Merkezi yönetim bütçe giderleri içinde faiz giderlerinin oranının artması, bütçenin farklı kalemlerinden kısıntıları beraberinde getirecektir. Dileğimiz, yüksek faizle borçlanma ortamından hızlı bir şekilde çıkılması, bütçe gelirlerinin daha fazla oranda faiz dışı alanlara harcanmasıdır.

29.08.2018

Dr. Hasan AYKIN

vergidosyasi.com

Not: Yazar ve kaynak gösterilerek alıntı yapılabilir. 

• Bütçe faiz gider istatistikleri,
• Bütçenin ne kadarı faize gidiyor?
• Bütçede faiz yükü.