Anayasa Mahkemesi 2015/1060 Başvuru Numaralı ve 26.12.2018 Karar tarihli YAVUZ TEKELİOĞLU’nun şikayet dilekçesinde kullanılan bazı ifadeler nedeniyle aleyhe tazminata hükmedilmesinin ifade özgürlüğünü ihlal ettiği yönündeki bireysel başvurusunu karara bağladı. 

Karar bilirkişilere karşı açılan ve bilirkişinin yanlı karar verdiği düşünülen durumlarda kullanılan ifadelerin (görevi kötüye kullanma, suçu ve suçluyu koruma, kamu zararı gibi), ifade özgürlüğü açısından değerlendirilmesi açısından önemli. 

Başvuru konusu olayda davacı, başvurucunun şikayeti üzerine başlayan bir süreçte tıbbi bir vaka ile ilgili olarak görülen bir ceza davasında mahkemece atanan bilirkişiler arasındadır. Anılan ceza davasında davacının da aralarında bulunduğu bilirkişiler başvurucunun savlarına aykırı olan bir rapor sunmuşlardır.

Başvurucu kendi argümanlarına karşı olan bilirkişi raporunu hazırlayanlar hakkında ilgili Cumhuriyet Başsavcılığına şikayette bulunmuştur. Anılan bilirkişilerden biri olan davacı da başvurucunun şikayet dilekçesinde kullandığı ifadelerin kişilik haklarını ihlal ettiği gerekçesiyle manevi tazminat davası açmıştır. Tazminat davası kısmen kabul edilmiş ve başvurucu aleyhine tazminata hükmedilmiştir.

Mahkeme, başvurucunun şikayet dilekçesinde “… görevi kötüye kullanma, suçu ve suçluyu koruma,.. “gibi bazı isnatlarda bulunmuştur. Mahkemeye göre bilirkişi, “görevi kötüye kullanma, suçu ve suçluyu koruma, kamu zararı” gibi isnatlardan belli ölçüde incinmiş olduğu kabul edilse bile söz konusu isnatların taraflar arasındaki uyuşmazlık konusuyla ilgisiz oldukları ve ayrıca bunlara benzer kavramlar kullanılmadan başvurucunun şikayetini yapabileceği söylenemez değerlendirmelerinde bulunmuştur.

Anayasa Mahkemesine göre, davaya bakan ilgili mahkemeler, maddi ve manevi varlığını koruma ve geliştirme hakkı ile hak arama hürriyetiyle bağlantılı olarak ifade özgürlüğü arasında bir denge kurma işlemi yapmış ancak davaya konu şikayet dilekçesinde yer verilen ifadeleri şikayete sebebiyet veren olgularla birlikte değerlendirmemiştir. Derece mahkemeleri olgusal bir temele sahip olup olmadığı takdirde aşırı olarak değerlendirilebilecek ifadeleri, olayın bütünlüğünü gözetmeksizin değerlendirme konusu yapmıştır.

Yine Anayasa Mahkemesine göre,

“57. Bu sebeple derece mahkemelerinin karar gerekçeleri başvurucunun ifade özgürlüğüne yapılan müdahalenin demokratik bir toplumda zorlayıcı ve toplumsal ihtiyacın karşılanması amacına yönelik olduğunu göstermek bakımından ilgili ve yeterli bir gerekçelendirme sayılamaz. 

58. Açıklanan gerekçelerle başvurucunun Anayasa’nın 26. maddesinde güvence altına alınan ifade özgürlüğünün ihlal edildiğine karar verilmesi gerekir.”

Anayasa Mahkemesi Kararının hüküm kısmı aşağıdaki gibidir:

ANAYASA MAHKEMESİ KARARININ TAM METNİ